«Әлү Гыймран» сүрәсе: «Расүлем! Бу Аллаһның сөендерә һәм кисәтә торган аятьләре ки, аларны Без сиңа хак белән укыйбыз»

Третья сура Корана

Сура «Алю Имран» - третья сура Священного Корана и состоит из 200 аятов, которые были открыты Пророку Мухаммаду в Лучезарной Медине. Эта сура начинается также, как и предыдущая сура «Аль-Бакара» (первый аят идентичен и содержит три буквы арабского алфавита, но не толкуется и его значение известно одному лишь Аллаху). Сура охватывает два важных аспекта религии: Единобожие (таухид) и решения (хукмы) Шариата.
Из хадисов следует, что суры «Аль-Бакара» и «Алю Имран» будут защищать читающего их в Судный день. Посланник Аллаха ﷺ сказал: «В День воскрешения приведут Коран и тех, кто в мире этом поступал в соответствии с ним, а впереди него будут идти суры «Корова» и «Семейство Имрана».

3. Сура Али Имран (Род Имрана) - Мединская, 200 аятов

С именем Аллаха Милостивого [ко всем на этом свете], Милующего [лишь верующих на том свете].

101.    Как вы можете не верить, когда вам читают аяты Аллаха, и среди вас Его Посланник? Кто крепко держится за [религию] Аллаха, тот действительно наставлен на прямой путь. 
102.    О верующие! Бойтесь ­Аллаха [выполняя Его повеления и избегая того, что Он запретил] как должно Его бояться и умирайте, только будучи мусульманами [то есть придерживайтесь Ислама так ревностно, чтобы быть верующими в момент, когда вас настигнет смерть]! 
103.    Вы все держитесь крепко за религию Аллаха и не разделяйтесь. Помните о милости Аллаха к вам, когда вы были врагами, а Он сплотил вас, и вы по милости Его стали братьями. Вы были на краю огненной пропасти, а Он спас вас от нее. Таким образом Аллах объясняет вам Свои аяты, чтобы вы пошли верным путем. 
104.    И пусть среди вас будет группа людей, призывающих к благому [в религиозных и мирских делах], повелевающих хорошее и запрещающих порицаемое. И они – достигшие успеха. 
105.    И не будьте похожими на тех, кто разделился и начал спорить [друг с другом уже] после того, как к ним явились [ясные] доказательства. И они – те, кому [будет] великое наказание 
106.    в День, когда [одни] лица будут белыми, а другие – черными. Тем, чьи лица почернеют [скажут]: «Вы стали неверующими после того, как уверовали?! Вкусите же наказание за свое неверие!» 
107.    А те, чьи лица будут белыми, – они в милости ­Аллаха [в Раю]. Они останутся там навечно. 
108.    [О Мухаммад!] Это – аяты Аллаха, которые Мы читаем тебе с истиной [и в них нет сомнения]. И Аллах не желает несправедливости для миров. 
109.    Аллаху принадлежит все, что в небесах, и все, что на земле. И к Аллаху возвращаются все дела [и в Судный день лишь Он рассудит творения]. 
110.    Вы – лучшая из общин, возникшая среди людей. Вы призываете к благому, запрещаете порицаемое и верите в Аллаха. Если бы люди Писания уверовали [как вы], это было бы лучше для них. Среди них есть верующие, но большая их часть – нечестивцы. 
111.    Они [иудеи и христиане] не навредят вам [всерьез], лишь [немного] причинят неудобство. А если они будут воевать с вами, то повернутся к вам спиной [потерпят поражение], затем им не помогут. 
112.    Где бы вы с ними ни столкнулись, их [людей Писания] постигнет унижение, если только они не окажутся под защитой Аллаха и защитой [верующих] людей. Настиг их гнев Аллаха, и обрушилась на них бедность. Это – за то, что они отвергли знамения Аллаха и убивали пророков без права [на это]. Это – за то, что они ослушались [повелений Аллаха] и преступали границы [дозволенного, совершая запретное]. 
113.    Не все они [иудеи и христиане] одинаковы. Среди людей Писания есть община, которая на прямом пути. Они читают аяты Аллаха по ночам, совершая земные поклоны. 
114.    Они верят в Аллаха и в Судный день, призывают к благому, запрещают порицаемое и спешат совершать добрые дела. Они – из числа праведников. 
115.    Что бы из добра они ни сделали, их не лишат этого [и их награда не будет уменьшена]. Аллах знает богобоязненных. 
116.    Поистине, неверующих никак не избавят ни их имущество, ни дети от [наказания] ­Аллаха. И они – обитатели Ада и останутся там навечно. 
117.    То, что они [враги Ислама] тратят в этой земной жизни [с целью удостоиться похвалы, что укрепляет в них самодовольство, высокомерие и гордость], подобно пашне, которую погубил морозный ураган: они обошлись несправедливо с самими собой, и их погубили. Аллах не был несправедлив к ним – они сами поступили несправедливо с собой. 
118.    О верующие! Не приближайте к себе никого, кто не из вас. Они не упустят возможности навредить вам. Они желают вам трудностей. Ненависть [к вам] уже проявилась у них на словах, но в сердцах у них ее еще больше. Мы уже объяснили вам аяты, если вы поняли [их]! 
119.    Вот вы любите их, а они не любят вас. И вы верите во все [священные] Книги. И когда они встречают вас, то говорят: «Мы уверовали». А когда остаются одни, их охватывает бессильная злоба. Скажи [им, о Мухаммад]: «Погибните от своей злобы! Поистине, Аллах знает, что [у вас] в сердцах». 
120.    Если с вами [о верующие] случается что-то хорошее, это их огорчает. А если вас постигает плохое, они радуются от этого. Если вы будете терпеливы [к их издевательствам] и будете богобоязненны, их козни ничем не навредят вам [поскольку вы под защитой Аллаха]. Поистине, Аллах охватывает [Своим Знанием] все, что они делают. 
121.    [Вспомни, Мухаммад, как] Ты покинул свою семью ранним утром, чтобы расставить верующих по местам для битвы [при Ухуде]. Аллах – Слышащий, Знающий. 
122.    И [когда тысяча мусульман предстала перед трехтысячным войском неверующих] два отряда среди вас готовы были пасть духом. Но Аллах – их Покровитель. И пусть же верующие уповают только на Аллаха! 
123.    Так, Аллах уже помог вам [в битве] при Бадре, когда вы были слабы. И бойтесь же Аллаха! [Аллах даровал вам тогда победу] Чтобы вы были [Ему] благодарны. 
124.    И вот ты [о Мухаммад] сказал верующим [в битве при Бадре]: «Разве вам недостаточно, что ваш Господь помог вам, отправив [вам в помощь] три тысячи ангелов?» 
125.    Да! Если вы будете терпеливы и богобоязненны, и враги нападут на вас прямо сейчас, ваш Господь усилит вас пятью тысячами узнаваемых [по отличительным признакам] ангелов [у каждого из которых на голове будет чалма, а в гривы и в хвосты их лошадей вплетены белые ленты]. 
126.    Аллах сделал это [сообщение о помощи ангелов] лишь радостной вестью для вас, и чтобы ваши сердца успокоились благодаря этому. Ведь помощь – только от Аллаха, Могущественного, Мудрого. 
127.    [И Аллах помог вам] Чтобы отсечь часть неверующих или разгромить их так, чтобы они вернулись с поражением. 
128.    От тебя [о Мухаммад] это не зависит. Аллах либо примет их покаяние, либо накажет их, ибо они – злодеи. 
129.    И Аллаху принадлежит все, что в небесах, и все, что на земле. Он прощает, кого пожелает, и наказывает, кого пожелает. Аллах – Прощающий, Милующий [верующих]. 
130.    О верующие! Не поедайте запретную прибыль [риба], многократно умноженную, и бойтесь Аллаха, чтобы обрести успех [и награду в вечной жизни]. 
131.    И [вы, о живущие за счет ростовщичества] бойтесь Ада, приготовленного для неверующих. 
132.    И подчинитесь Аллаху и Посланнику, чтобы вас помиловали. 
133.    Стремитесь к прощению вашего Господа и к Раю [то есть спешите к совершению поступков, приводящих к довольству Аллаха и награде в вечной жизни], ширина которого [для каждого верующего] равна небесам и земле, уготованному для богобоязненных. 
134.    Они [богобоязненные] жертвуют [свое имущество на благие цели] и в изобилии, и в скудости, сдерживают гнев и прощают людей. И Аллах любит добродетельных. 
135.    [Также богобоязненные люди] Совершив разврат [или другой большой грех], либо навредив себе, вспоминают об Аллахе и просят прощения за свои грехи. А кто прощает грехи, кроме Аллаха?! И [также они] не упорствуют в совершенном ими сознательно. 
136.    Воздаянием им станут прощение от их Господа и [райские] сады, под которыми текут реки. Они останутся там навечно. Прекрасна награда трудившихся [во благо]! 
137.    И, поистине, до вас случалось подобное [когда Всевышний Аллах наказывал народы, отвергавшие истину]. Поездите по земле и посмотрите, каков был итог оклеветавших [пророков]. 
138.    Это – объяснение людям, руководство [верного пути] и наставление для богобоязненных. 
139.    Не переставайте [бороться] и не печальтесь [из-за неудачи в битве при Ухуде], ведь вы – выше [их], если вы верующие. 
140.    Если вас ранили [в битве при Ухуде], то ведь и других [неверующих] тоже ранили [в этой битве или же при Бадре]. Мы чередуем дни [побед и поражений] для людей [иногда побеждаете вы, а другой раз – ваши враги], чтобы Аллах выявил верующих и сделал бы некоторых из вас мучениками. И Аллах не любит злодеев. 
141.    И [Всевышний чередует дни побед и поражений также] чтобы Аллах очистил верующих и уничтожил неверующих. 
142.    Или вы думали, что [без испытаний] войдете в Рай до того, как Аллах выявит тех, кто сражался, и выявит терпеливых? 
143.    Вы желали смерти [в бою], пока не встретились с ней. Теперь вы увидели ее своими глазами. 
144.    Мухаммад – только Посланник. Были посланники и до него. Если он умрет или будет убит, вы двинетесь назад [отречетесь от Ислама]? Кто двинется назад, тот ничем не навредит Аллаху. И Аллах вознаградит благодарных [проявивших стойкость в следовании религии Аллаха]. 
145.    Но ни один человек не умирает без дозволения ­Аллаха и лишь в предписанный час. Тому, кто желает награды в этом мире [в виде земных благ], Мы дадим ее. И тому, кто желает награды в вечной жизни, Мы дадим ее. И Мы вознаградим благодарных. 
146.    Сколько было пророков, с которыми сражались войска набожных верующих [ученых и праведников]! Они не испугались того, что постигало их на пути Аллаха [трудностей, ран, смерти], не проявляли слабости и не склонялись [перед врагом]. И Аллах любит терпеливых. 
147.    [Перед лицом несчастий] Они говорили только такие слова: «Господь наш! Прости нам наши грехи и излишества в наших делах! Укрепи нас и помоги нам против неверующих!» 
148.    И Аллах даровал им награду в этом мире [помощь и победу] и лучшую награду в вечной жизни [прощение и Рай]. И Аллах любит добродетельных [непременно вознаградит их]. 
149.    О верующие! Если вы подчинитесь неверующим, они вернут вас назад [в неверие], и вы понесете урон [в обоих мирах]. 
150.    Ведь [только] Аллах – ваш Покровитель. И Он – Лучший помощник. 
151.    Мы вселим ужас в сердца неверующих за то, что они придавали Аллаху равных, на что Он не ниспосылал никакого довода. Убежищем их станет Ад. Как же плоха обитель злодеев! 
152.    И, поистине, выполнил Аллах данное вам обещание, когда вы [о верующие] поражали их [неверующих] с Его позволения. Но вы пали духом, оспорили приказ и ослушались [Пророка] после того, как Он [Аллах] показал вам желанное [и победа была близка]. Среди вас есть те, кто стремится к земным благам, а есть те, кто стремится к вечному. После этого Он заставил вас бежать от них, чтобы испытать вас. Но Он уже простил вас, и Аллах – обладатель щедрости для верующих. 
153.    Когда вы бросились бежать [с поля боя], не оборачиваясь ни на кого, а Посланник звал вас сзади. И Аллах воздал вам [вашей] печалью за печаль [Пророка], чтобы вы не переживали об упущенном вами [из трофеев] и о произошедшем с вами [поражении]. И Аллах знает обо всем, что вы делаете. 
154.    Затем Он ниспослал на вас после печали покой [и безопасность]. Кого-то из вас охватила дремота. Другие же были озабочены собой [и своими мыслями]. Они думали об Аллахе несправедливые вещи – мысли времен джахилии [невежества]. Они спрашивали: «Зависит ли от нас хоть что-то?» [Почему Мухаммад не прислушивается к нашему мнению?] Ответь [им]: «Поистине, все дела принадлежат Аллаху» [как Аллах решил – так и будет]. Они [лицемеры] скрывают в душе то, чего не открывают тебе. Они говорят: «Если от нас бы зависело хоть что-то, нас бы не убивали здесь». Ответь [им]: «Даже если бы вы остались дома, те, кому была предопределена гибель, обязательно бы оказались на месте своей гибели. И Аллах испытал бы то, что у вас в душе и выявил бы, что у вас в сердце [чтобы проявились вера и искренность одних и лицемерие других]. Аллах знает о том, что у вас внутри». 
155.    Тех из вас, кто повернул назад [и покинул поле боя] в день, когда встретились два войска [в битве при Ухуде], просто заставил ошибиться шайтан из-за некоторых их поступков. И действительно Аллах уже простил их. Поистине, Аллах – Прощающий, Отменяющий наказание [Он не наказывает поспешно, предоставляя возможность раскаяться]. 
156.    О верующие! Не будьте похожи на неверующих, которые сказали о своих братьях, вышедших в путь или ушедших на войну [и были убиты]: «Если бы они остались с нами, то не умерли бы и не были убиты». [Они говорили так, и] Аллах сделает это причиной скорби в их сердцах. Аллах оживляет и умерщвляет. И Аллах видит все, что вы делаете [и сполна воздаст вам за ваши поступки]. 
157.    Если вы будете убиты на пути Аллаха или умрете [своей смертью], то [знайте, что] прощение от Аллаха и [Его] милость – лучше того, что они собирают [из земных благ на протяжении всей своей жизни]. 
158.    Если вы умрете или будете убиты – вас в любом случае соберут перед Аллахом. 
159.    По милости Аллаха ты [о Мухаммад] был мягок с ними [сподвижниками]. А ведь если бы ты был грубым и жестокосердным, они бы обязательно покинули тебя. Прости же их [за то, что было в битве при Ухуде], попроси для них прощения и советуйся с ними в делах. А когда примешь решение, то уповай на Аллаха – поистине, Аллах любит тех, кто уповает на Него. 
160.    Если Аллах поможет вам [как в битве при Бадре], никто не одолеет вас. Но если Он лишит вас помощи [как в битве при Ухуде], то кто же поможет вам вместо Него? Пусть же верующие уповают только на Аллаха. 
161.    Пророк не будет присваивать себе трофеи. Кто поступает так, придет в Судный день с тем, что он присвоил. Затем каждый сполна получит, что заслужил, и им не причинят зло. 
162.    Разве тот, кто искал довольства Аллаха, подобен тому, кто воскрес под гневом ­Аллаха и чьим пристанищем будет Ад?! Как же плохо это место! 
163.    Они на разных степенях перед Аллахом, и Аллах видит все, что они делают. 
164.    И, поистине, Аллах уже облагодетельствовал верующих тем, что отправил к ним Посланника из них самих [араба, которого они знали с лучшей стороны еще до начала его пророческой миссии], который читает им Его аяты, очищает их [от дурных качеств, ложных убеждений и порицаемых поступков] и обучает их Книге и мудрости, хотя до этого они пребывали в очевидном заблуждении. 
165.    Когда постигла вас беда [то есть поражение в битве при Ухуде, в которой вы потеряли семьдесят человек убитыми] – хотя до этого вы причинили им несчастье в два раза сильнее [ведь в битве при Бадре вы убили семьдесят язычников и еще семьдесят взяли в плен] – вы сказали: «Откуда все это?» Ответь [им, о Мухаммад]: «От вас самих» [Вы сами навлекли на себя беду, когда ослушались Посланника Аллаха, и покинули свои позиции ради трофеев]. Поистине, Аллах способен на все. 
166.    И то, что случилось с вами в день, когда встретились два войска [при Ухуде], произошло с позволения Аллаха для того, чтобы выявить верующих 
167.    и выявить лицемеров. Им сказали: «Придите и сразитесь на пути Аллаха или хотя бы защитите себя». Они ответили: «Если бы мы знали, что будет битва, то обязательно бы пошли с вами». В тот день они были ближе к неверию, чем к вере. Они говорят устами то, чего нет у них в сердце. И Аллах знает все, что они скрывают. 
168.    [Это они] Которые сказали о своих братьях, оставшись дома: «Если бы они послушались нас [и остались], то не были бы убиты». Скажи [им, о Мухаммад]: «Защитите себя от смерти, если вы говорите правду [о том, что ваши меры предосторожности способны изменить предустановление Аллаха]». 
169.    И ни в коем случае не считай тех, кто был убит на пути Аллаха, мертвыми! Нет, они живы и от своего Господа получают пропитание. 
170.    Они радуются всему, что Аллах дал им по Своей щедрости, и счастливы от вести, что те, кто остался на земле и пока еще не присоединился к ним, не испытают страха и не будут опечалены. 
171.    Они радуются благам от Аллаха и [Его] щедрости, и тому, что, поистине, Аллах не обесценивает награду верующих. 
172.    [Верующие – те] Которые ответили на призыв Аллаха и [Его] Посланника после того, как их ранили. Тем, кто делал добро и боялся Аллаха, – великая награда. 
173.    [Верующие – те] Которым люди сказали: «Народ собрался против вас. Побойтесь же их». Но это лишь укрепило их веру, и они сказали: «Достаточно нам Аллаха! Он – лучший Покровитель!» 
174.    И они вернулись [в Медину] с благами от Аллаха и [Его] щедростью. Ничего плохого не случилось с ними, и они обрели довольство Аллаха. И Аллах – обладатель великой щедрости. 
175.    Это просто шайтан пугает вас своими помощниками. Не бойтесь их, а бойтесь Меня, если вы верующие. 
176.    И пусть не печалят тебя [о Мухаммад] спешащие к неверию. Они ничем не навредят Аллаху. Аллах желает лишить их счастья [и награды] в вечной жизни, и им – великое наказание. 
177.    Поистине, [вероотступники и лицемеры] купившие неверие ценой веры не причинят никакого вреда Аллаху. И [они причиняют вред только самим себе, ибо] им – болезненное наказание. 
178.    Пусть же не думают неверующие, что долгая жизнь – это благо для них. Мы даем им долгую жизнь только для того, чтобы они умножили свои грехи. И им – унизительное наказание. 
179.    Аллах не оставит вас [о люди] в таком положении, пока не отделит дурного от хорошего. И Аллах не дарует вам сокрытое знание, однако Аллах выбирает своими посланниками, кого пожелает [и им открывает некоторые тайны через откровение]. Уверуйте же в Аллаха и Его посланников! Если вы уверуете и будете богобоязненны, то вам – великая награда. 
180.    Пусть же не думают те, кто скупится тратить то, что Аллах дал им по Своей щедрости, что это [скупость] лучше для них. Нет, это хуже для них! В Судный день все, что они пожалели, обовьет их. И Аллаху принадлежит наследство неба и земли. [Абсолютно все, что люди оставляют друг другу в наследство, на самом деле принадлежит не им, а Всевышнему] И Аллах знает обо всем, что вы делаете. 
181.    Действительно, Аллах слышал слова тех [иудеев], кто сказал: «Поистине, Аллах беден, а мы богаты». Мы запишем и то, что они сказали, и то, что они убивали пророков без права [на это]. И Мы скажем: Вкусите огненное наказание! 
182.    Это [наказание] – за то, что сделали ваши руки! И, поистине, Аллах не поступает несправедливо с рабами. 
183.    [Они – те] Которые сказали: «Поистине, Аллах взял с нас обещание не верить ни одному посланнику, пока он не принесет жертву, которую съест огонь». Ответь [им, о Мухаммад]: «До меня к вам приходили посланники с [чудесными] доказательствами и с тем, о чем вы говорите. Почему же вы [в лице ваших предков] убили их, если вы говорите правду?» 
184.    Если они [иудеи и идолопоклонники] не поверят тебе [о Мухаммад], то [не печалься] ведь они не верили и посланникам до тебя, приносившим доказательства, свитки и лучезарную Книгу. 
185.    Каждая душа вкусит смерть. Лишь в Судный день вы получите ваше воздаяние сполна. Кого отдалят от Ада и введут в Рай, тот обретет успех. А земная жизнь – только обманчивое [и краткое] наслаждение. 
186.    Вас обязательно испытают через ваше имущество [богатством, бедностью, религиозными предписаниями, обязывающими расходовать средства] и через вас самих [то есть, болезнями, различными трудностями, соблазнами и обязательным поклонением]. Вы обязательно услышите от тех, кому была дана Книга до вас, и от язычников много плохого. И если вы будете терпеливы и богобоязненны, [то знайте, что терпение и богобоязненность] это, поистине, то, в чем следует проявлять решимость [ибо Всевышний Аллах сделал приобретение этих качеств обязанностью для вас]. 
187.    И Аллах взял обещание с тех, кому дана была Книга [из иудеев и христиан]: «Вы обязаны объяснять ее людям, не скрывая ничего». Но они отбросили его за спины [обещание, нарушив его] и продали его за ничтожную цену. Плохо же то, что они приобрели! [Гоняясь за земными благами, они обеспечили себе вечное наказание] 
188.    Не считай же [о Мухаммад], что те, кто доволен содеянным и любит, когда его хвалят за то, чего он не делал, спасутся от наказания. Им – болезненное наказание. 
189.    И Аллаху принадлежит [вся] власть над небом и землей. И Аллах способен на все. 
190.    Поистине, в сотворении небес и земли, а также в смене ночи и дня – знамения для обладающих разумом. 
191.    [Они те] Которые поминают Аллаха стоя, сидя и [лежа] на боку, а также размышляют о сотворении небес и земли, [говоря]: «Господь наш! Ты не сотворил это [все] впустую. Пречист Ты [от любых недостатков]! Защити же нас от наказания в Аду! 
192.    Господь наш! Кого Ты бросишь в Ад, тот будет опозорен. И нет злодеям помощников! 
193.    Господь наш! Мы, поистине, услышали глашатая [пророка Мухаммада], призывавшего к вере: «Уверуйте в вашего Господа!» – и мы уверовали. Господь наш! Прости же нам наши грехи, сотри все плохое и упокой нас с благочестивыми. 
194.    Господь наш! И даруй нам то [благополучие и успех], что Ты обещал через посланников Твоих, и не опозорь нас в Судный день. Поистине, Ты не нарушаешь обещаний». 
195.    И ответил им Господь их: «Поистине, Я не обесценю поступки совершающего из вас [оставив их без воздаяния], будь то мужчина или женщина. Одни из вас – от других [в рождении человека участвует как мать, так и отец]. А тем, кто [ради религии] переселился, или был изгнан из дома, или перенес мучения на Моем пути, и сражался, и был убит, – [всем им] Я непременно прощу их плохие поступки и введу в [райские] сады, под которыми текут реки. Это – награда от Аллаха. А у ­Аллаха – лучшая награда». 
196.    Пусть не обманут тебя [свободные] передвижения неверующих на земле. 
197.    [Земная жизнь для них всего лишь] Кратковременное удовольствие, а затем их пристанищем станет Ад. Как же плохо это место! 
198.    Но тем, кто боялся своего Господа, – [райские] сады, под которыми текут реки. Они останутся там навечно. Это награда [им] от Аллаха. А то, что у Аллаха, – лучше для благочестивых [чем блага этого мира]. 
199.    И, поистине, из людей Писания есть те, кто верит в ­Аллаха и в то, что было ниспослано вам, и в то, что было ниспослано им. Они смиренны перед Аллахом и не продают аяты Аллаха за ничтожную цену. Им – награда от их Господа. Поистине, Аллах скор в расчете. 
200.    О верующие! Будьте терпеливы и более терпеливы [чем неверующие], охраняйте границы и бойтесь Аллаха, чтобы обрести успех! 

3. Әлү Гыймран (Гыймран гаиләсе) сүрәсе - Мәдинә чоры, 200 аять

Рәхимле һәм шәфкатьле Аллаһ исеме белән!

101.    Сезгә Аллаһның аятьләре укылып торганда, Аның расүле дә арагызда булганда, ничек сез кяфер була аласыз? Кемнәр Аллаһка [Аның диненә] ныклап ябыша, һичшиксез, ул [дине мәсьәләсендә шөбһәләргә төшүдән үзен коткарып] туп-туры юлга һидаять ителгән.
102.    И, иман китерүчеләр! [Әмерләрен тотып, тыйганнарыннан тыелып] Аллаһтан тиешенчә куркыгыз һәм мөселманнар булып кына үлегез!
103.    Барыгыз бергә Аллаһның арканына [Китабына һәм диненә] ныклап ябышыгыз һәм [әһле китап кебек ихтилафка төшеп хакыйкатьтән һәм бер-берләрегездән] аерылмагыз. Аллаһның сезгә биргән [игелек һәм] нигъмәтен истә тотыгыз. Сез [җаһилият чорында бик озак еллар буена бер-берсе белән сугышкан] дошманнар булган чакта, Ул [сезне Ислам дине белән шәрәфләндереп] күңелләрегез арасында [татулык һәм бер-берегезгә карата җылылык яратып] өлфәт бердәмлек барлыкка китерде, һәм сез Аның [бу] нигъмәте белән [бер-берләрен бик якын күргән] кардәшләр булдыгыз. Янә сез [кяферлегегез сәбәпле] Ут упкыны ярында чакта, [Мөхәммәдне (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) җибәреп] Ул сезне аннан коткарды. Аллаһ аятьләрен сезгә шулай бәян итә, бәлки, сез һидаять табарсыз.
104.    Арагызда [дини һәм дөньяви] хәергә [файдалы эшләргә] чакыра, яхшы гамәлләрне [кылуны] әмер итә, начар гамәлләрдән тыя торган җәмәгать булсын. Менә шулар – уңышка ирешүчеләр.
105.    [Диндә бергәлек тәэмин итә алган] Ап-ачык дәлилләр килгәннән соң, бүлгәләнгән һәм [тагын да ныграк берләшү урынына Аллаһы Тәгаләнең тәүхиде һәм ярлыкавы хакында] үзара ихтилаф итүчеләр кебек булмагыз. Әнә шулар өчен бик зур газап булачак.
106.    Кайбер йөзләр [изгелек тамгасы буларак] агарачак, кайбер йөзләр [кабахәтлек тамгасы буларак] каралачак көнне [онытмагыз]. Йөзләре кап-кара булганнарга килгәндә исә [Аллаһ бөтен җаннарны җыеп: «Минем сезнең Раббыгыз булуыма шаһадәт итәсезме?» – дип соравына: «Әлбәттә, шаһадәт итәбез!» – дип җавап биреп]: «Иманга килүегездән соң кяфер булдыгызмы? Алайса инкяр итүегез өчен [бу] газапны татыгыз!» [дип әйтеләчәк].
107.    Әмма йөзләре ап-ак булган кешеләр – Аллаһның рәхмәте эчендә. Алар анда мәңге калачак.
108.    [Расүлем!] Бу Аллаһның [сөендерә һәм кисәтә торган] аятьләре ки, аларны Без сиңа хак белән укыйбыз. Аллаһ галәмнәргә золым теләми.
109.    Күкләрдәге һәм җирдәге һәммә нәрсә – [хакимлек һәм ия булу җәһәтеннән] Аллаһныкы гына. Бөтен эшләр дә Аллаһка [Аның хөкеменә] кайтарылачак.
110.    Кешеләр [мәнфәгатьләрен кайгыртыр] өчен [мәйданга] чыгарылган өммәтләрнең иң яхшысы сез булдыгыз [И, Мөхәммәд өммәте! Аллаһның мәңгелек гыйлемендә дә, Ләүхелмәхфүздә дә бу саклана]. Яхшы гамәлләрне әмер итәсез, начар гамәлләрдән тыясыз һәм Аллаһка ышанасыз. Әһле китап та [сезнең кебек ахыр заман пәйгамбәренә һәм ул китергән дингә] иман китерсә, үзләре өчен [инкяр итеп, кулга төшергән дөньядагы җитәкчелек, югары урыннардан] яхшырак булыр иде. Алар арасыннан [Габдуллаһ ибне Сәлам һәм аның иптәшләре кебек] инанучылар бар. Ләкин аларның күпчелеге – [хак юлдан тайпылган] фасикълар.
111.    Рәнҗетүдән тыш [яһүди һәм насаралар тәнкыйть иткән һәм куркыткан кебек], алар сезгә зарар бирмәячәкләр. Әгәр сезнең белән сугышсалар, аркалары белән борылачаклар [тар-мар ителәчәкләр], шуннан аларга ярдәм булмаячак.
112.    Аллаһтан [аларга бирелгән] бер яклаудан һәм кешеләрдән [мөселманнардан] бер [ышанычлы] яклаудан башка, кайда гына булсалар да, аларга [яһүдиләргә] түбәнлек [һәм хурлык тамгасы] сугылды. Алар Аллаһның ачуына дучар булдылар һәм [бай булсалар да] аларга ярлылык килде. Бу аларга – Аллаһның аятьләрен инкяр итүләре һәм нахакка пәйгамбәрләрне үтергәннәре өчен. Бу – [Аллаһның әмерләренә] карышулары һәм [харам гамәлләр кылып] чиктән ашканнары өчен.
113.    Алар [әһле китап Яклаучыларының бөтенесе дә] бертигез түгел. Әһле китаптан [Габдуллаһ ибне Сәлам һәм Нәҗаши кебек] төннәрен [ястү һәм тәһәҗҗүд намазларында] Аллаһның аятьләрен укый торган һәм сәҗдә кыла торган истикамәтле бер җәмәгать бар.
114.    Алар Аллаһка һәм Ахирәт көненә ышаналар, [иман һәм башка игелекләрдән гыйбарәт] яхшы гамәлләрне әмер итәләр, [көферлектән һәм шәригатьтә хуп күрелмәгән] начар гамәлләрдән тыялар һәм хәергә [яхшы гамәлләр кылуга] ашыгалар. Әнә шулар – [бөек сыйфатларга ия булучылар, яһүдиләр әйткәнчә, начар кешеләрдән түгел, ә киресенчә, Аллаһ хозурында дәрәҗәләре зур] изгеләрдән.
115.    Нинди генә изге гамәлләр кылсалар да, аларның [Аллаһ каршында саваплары] берничек тә инкяр ителмәячәк. Аллаһ тәкъвалык ияләрен [аларның ни кылганнарын бик яхшы] белүче.
116.    Һичшиксез, кяферләрнең ни маллары, ни балалары Аллаһның хозурында аларны бернәрсәдән дә коткармаячак [һәм Аллаһның рәхмәтеннән аларга бернәрсә дә насыйп булмаячак]. Алар – Ут әһелләре. Алар анда мәңге калачак.
117.    Шушы дөнья тормышында [горурлык, макталу максаты белән] сарыф иткән нәрсәләре [көферлек һәм гөнаһлар аркасында] үз-үзләренә золым иткән бер кавемнең игене өстенә килгән һәм аны һәлак иткән бик куркыныч бер суык җилгә охшаш. Аллаһ аларга золым итмәде, ләкин алар [кирәк урыннарга бирмичә] үз-үзләренә золым иттеләр.
118.    И, иман китерүчеләр! Үзегездән [дин кардәшләрегездән] башка беркемне [кяфер фиркаларны ышанычлы] сердәш итмәгез, чөнки алар [фетнә һәм] бозыклыкта сезгә [карата һәр] мөмкинлекне кулланырлар. Алар [дини һәм дөньяви гамәлләрегездә һәрвакыт] мәшәкатьтә [һәм зарарда] булуыгызны телиләр. Һичшиксез, [сезгә карата булган зур нәфрәт саклау сәбәпле] авызларыннан [чыккан сүзләрендә] ачу-үпкә сизелде. Аларның күкрәкләрендә яшергәне [исә ачык сизелгәннәреннән] тагын да зуррак. Һичшиксез, Без [Аллаһ һәм Аның расүленең дошманнары белән дус булмавагызны белдергән] аятьләрне бәян иткән идек инде. Әгәр сез [дус белән дошманның аермасын уйлап] аңласагыз!
119.    Сез [кяферләр белән дуслык корганыгыз өчен] шундый [хаталы] кешеләр ки, [сезнең китабыгызга ышанмасалар да] аларны яратасыз, әмма, сез китапларының бөтенесенә иман китерсәгез дә, алар сезне яратмыйлар. Сезнең белән очрашкан вакытта [ялганлап]: «Без дә иман китердек», – дип әйтәләр. Ялгыз гына калгач исә, [зарар китерә алмаганнарына өзгәләнеп] сезгә ачудан бармак очларын тешлиләр. [Расүлем!] Әйт: «Ачуыгыздан дөмегегез! Һичшиксез, Аллаһ күкрәкләрдә булган нәрсәне белүче».
120.    Әгәр сезгә [байлык, ганимәт һәм җиңү кебек] берәр яхшылык тисә, бу аларны борчый. Әгәр сезгә [фәкыйрьлек, җиңелү кебек] берәр начарлык килсә, алар моңа сөенәләр. Әгәр [аларның кимсетүләренә] сабыр итсәгез һәм тәкъвалык ияләреннән булсагыз, [Аллаһның саклавына кергәнегез өчен] аларның хәйләләре сезгә зарар бирә алмас. Һичшиксез, Аллаһ алар кылганнарны гыйлеме белән [һәрьяклап] чорнап алган.
121.    [Расүлем!] Менә син, мөэминнәрне сугыш өчен [кирәкле] урыннарга урнаштырырга дип, гаиләңнән [Гайшәнең өеннән] иртән чыгып киттең. Аллаһ – [һәрнәрсәне] Ишетүче, [һәрнәрсәне] Белүче.
122.    [И, әнсар!] Бервакыт [Хәзрәҗ кабиләсеннән бәни Сәләмә, Әүс ыруыннан бәни Харисә кебек] арагыздан ике җәмәгать, [монафикълар башлыгы Ибне Үбәйнең өч йөз кеше белән сугыштан качканын күргәч] куркып, кире кайтмакчы булганда, аларның вәлие [һәм ярдәмчесе] – Аллаһ [иде]. Иман китергәннәр Аллаһка гына тәвәккәл кылсыннар.
123.    Сез [сан, куәт ягыннан] ким [һәм көчсез] чакта, Аллаһ Бәдердә сезгә ярдәм иткән иде. Аллаһтан куркыгыз [һәм Аның пәйгамбәре белән сугыш мәйданында нык торыгыз], бәлки, [сезгә килгән бу ярдәм нигъмәтенә] шөкер итә алырсыз!
124.    Син [Бәдердә] мөэминнәргә: «Раббыгызның өч мең фәрештә иңдереп, ярдәм итүе сезгә җитмиме?» – дия идең.
125.    Әйе! [Әлбәттә, бу җитә. Әмма Аллаһ өчен сугышның кыенлыкларына] Сабыр итсәгез һәм [пәйгамбәрнең әмеренә каршы килүдән сакланып] тәкъвалык ияләре булсагыз, һәм алар [мөшрикләр] да сезгә [һич көтмәгәндә] менә хәзер үк [кинәт] һөҗүм итсәләр, Раббыгыз сезгә [үзләре – чалмалар, ә атларының яллары һәм койрыклары ак билгеләр белән] тамгаланган биш мең фәрештә белән ярдәм итәчәк.
126.    Аллаһ моны [ярдәмне] сезгә бер сөенче булсын һәм күңелләрегез аның белән тынычлансын, дип кенә кылды. Ярдәм исә – Бөек [Җиңелмәс], Хикмәт иясе Аллаһтан гына.
127.    [Аллаһ] Өметләре киселеп кайтсыннар дип, кяферләрнең бер төркемен аерып алыр өчен яки аларны кимсетү өчен [Бәдердә сезгә бу ярдәмне күрсәткән иде].
128.    [Расүлем!] Бу эшләр [колларга җәза бирү яки савап бирү кебек әйберләр] сиңа кагылмый. [Аллаһ] Я аларның тәүбәләрен кабул итәр, я аларга җәза бирер, чөнки [мондый хәлдә] алар, һичшиксез, [үзләренә газапны хак иткән] залим кешеләр.
129.    [Расүлем!] Күкләрдәге һәм җирдәге һәммә нәрсә – Аллаһныкы гына. Ул теләгән кешене ярлыкар, теләгән кешегә газап бирер. Аллаһ – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
130.    И, иман китерүчеләр! [Җаһилият дәверендәге кебек] Кат-кат арттырылган риба ашамагыз. Аллаһтан куркыгыз, бәлки, [Ахирәт савабын казанып] уңышка ирешерсез.
131.    [И, риба ашаучылар!] Кяферләр өчен әзерләнгән Уттан куркыгыз [һәм рибаны ташлагыз, юкса, аларга ияреп сез дә газапка дучар булачаксыз].
132.    Аллаһка һәм Расүленә итагать итегез, бәлки, [Аллаһ тарафыннан] мәрхәмәт ителерсез.
133.    Раббыгызның мәгъфирәтенә һәм киңлеге [генә дә] күкләр белән җир [арасы] булган җәннәткә [керергә] омтылыгыз ки, ул тәкъвалык ияләре өчен әзерләнгән.
134.    Алар [тәкъвалык ияләре] муллыкта да, тарлыкта да [әмер ителгәнчә] сарыф итәләр, [җәзалау көченә ия булсалар да, үч алмыйча] ачуларын тыялар һәм кешеләрне [аларның кимчелекләрен] гафу итәләр [менә шуңа аларны чиксез җәннәтләр һәм бетмәс-төкәнмәс нигъмәтләр көтә]. Аллаһ игелек кылучыларны сөя [һәм аларга күп итеп саваплар бирә].
135.    Янә алар [тәкъвалык ияләре, зур гөнаһлар кылып] бик кабахәт бернәрсә эшләсә яки [кечерәк гөнаһ кылып] үзләренә золым китерсә, Аллаһны искә төшерәләр дә, [шунда ук үкенә-үкенә тәүбә итеп] гөнаһлары өчен ярлыкау сорыйлар. Гөнаһларны исә Аллаһтан башка кем гафу итә? Һәм алар белә торып гөнаһларын кабатлауда үҗәтлек күрсәтмиләр.
136.    [Расүлем!] Әнә шуларның әҗерләре – Раббыларыннан [киләчәк] мәгъфирәт һәм алар мәңге калачак [сарайлары вә агачлары] асларыннан елгалар аккан җәннәтләр [булыр]. [Болай] Гамәл кылучыларның савабы нинди яхшы!
137.    Сезгә кадәр ничәмә-ничә сөннәт [һәм үзгәрмәс кануннар килеп] киткән иде. [Кяфер халыклар һәлак булганнан соң, калган хәрабәләрне күреп гыйбрәт алыр өчен] Җирдә гизегез һәм ялганлаучыларның [үкенечле] ахыры нинди булганын карагыз.
138.    Бу [Коръәни Кәрим] – кешеләр өчен бәян-аңлатма, тәкъвалык ияләре өчен исә [туры юлны күрсәткән] бер һидаять һәм [өндәүләр, кисәтүләр тулы] бер үгет.
139.    [И, мөселманнар! Өхедтә җиңелүегез сәбәпле, җиһадтан] Йомшармагыз һәм [кулдан ычкындырган ганимәтләр өчен дә, югалткан якыннарыгыз өчен дә] көенмәгез. Сез бит – иң өстен кешеләрсез [һәм моннан соң сез катнашкан һәр сугышта җиңүчеләр булачаксыз]. Әгәр мөэминнәр икәнсез.
140.    Әгәр сезгә [Өхедтә] бер яра тисә, шундый ук бер яра [Бәдер көнендә] ул [кяфер] кавемгә дә тигән иде. Бу көннәрне Без кешеләр арасында алыштырып торабыз [шулай итеп, кайчак җиңү һәм ганимәт малы белән өстен чыгарабыз, кайчак яра һәм җиңелү белән түбән кылабыз]. Һәм дә Аллаһ иман китергәннәрне аеру һәм сездән кайберәүләрегезне шәһитләр итү өчен [сезне һәрвакыт җиңүче итмәде]. Аллаһ залимнәрне сөйми.
141.    Янә Аллаһ иман китергәннәрне [җиңелгән очракларында булачак борчылула һәм гөнаһларыннан] арындыру, кяферләрне исә [җиңелгән хәлгә төшереп] һәлак итү өчен [бу җиңү көннәрен кешеләр арасында чиратлап бирә].
142.    Әллә сез, Аллаһ [үзенең мәңгелек гыйлеме белән кемнең нәрсә эшләгәнен башта ук белүенә карамастан] арагыздан җиһад кылган һәм сабыр иткән кешеләрне белми торып, [сабыр итмичә һәм җиһад кылмыйча] җәннәткә керербез, дип уйлыйсызмы?
143.    Сез [Бәдердә шәһитлек дәрәҗәсенә ирешү мөмкинлеген ычкындырганга күрә] үлем белән очрашканчы, аны [Өхед сугышында шәһит китүне] тели идегез. Инде менә аны күрдегез һәм [кардәшләрегезнең шәһит ителүләренә] карап торасыз.
144.    [Пәйгамбәремнең үлем хәбәрен алуыгыз сугыштан качуны рөхсәт итми, чөнки] Мөхәммәд бер расүл генә ки, аңа кадәр дә бик күп пәйгамбәрләр [килеп] киткән иде. Әгәр ул үлсә яки үтерелсә, сез кирегә [борылып диннән] кайтачаксызмы әллә? Кем [диннән бизеп] кире [элекке көферлегенә] кайтыр булса, ул Аллаһка бернинди зыян да китермәс. Аллаһ исә [кире качмыйча, нык торып Ислам нигъмәтенә] шөкер кылучыларга әҗер бирәчәк.
145.    Аллаһның ихтыяры белән билгеләнгән вакыткача бер генә җан да үлмәс. Кем [мал җыеп] дөнья савабын теләсә, аңа аннан [берникадәр] бирәбез. Кем исә [Ахирәттә дәрәҗә алып, Аллаһның динен күтәрергә һәм] Ахирәт савабын теләсә, аңа да аннан [лаек булганы кадәр] бирәбез. Шөкер итүчеләргә [тиздән] әҗерләрен бирәбез.
146.    Ничәмә пәйгамбәр янында Раббыларына [чын күңелдән] бирелгән бик күп кеше сугышкан, алар [пәйгамбәрләре шәһит ителгәч һәм тар-мар ителгәч тә] Аллаһ юлында килгән нәрсә [сынаулар] сәбәпле, күңелләрен төшермәделәр, [пәйгамбәрләреннән соң җиһадта] зәгыйфьлек күрсәтмәделәр һәм [дошманнарына] буйсынмадылар. Аллаһ [кяферләргә каршы җиһадта] сабыр иткән кешеләрне сөя.
147.    [Башларына төшкән бу бәлаләргә карата] Аларның сүзе: «И, Раббыбыз! Безнең гөнаһларыбызны һәм эшебездәге [чиктән чыгу һәм] исрафыбызны ярлыка, [сугыш кырында] аяк табаннарыбызны ныгыт һәм кяферләр кавеменә каршы [торырга] безгә ярдәм ит!» – дип әйтү генә булды.
148.    Аллаһ аларга һәм [ярдәм, җиңү һәм ганимәт кебек] дөнья савабын, һәм күркәм Ахирәт савабын [мәгъфирәт һәм җәннәтне дә] бирде. Аллаһ игелек кылучыларны сөя.
149.    И, иман китерүчеләр! Әгәр сез [тар-мар ителгән чакта монафикъларның: «Мөхәммәд, чыннан да, пәйгамбәр булса, без җиңелмәс идек. Шулай булгач, элекке динегезгә кайтыгыз!» – кебек сүзләрен тыңлап] ул кяфер булганнарга итагать итсәгез, алар сезне кире [көферлеккә] борырлар, шуннан сез [дөньяда вә Ахирәттә] зарар күрүче булырсыз.
150.    [Сезнең кяферләргә итагатегез ярый торган эш түгел, чөнки ике җиһанда да алардан бернинди ярдәм дә күрә алмассыз]. Әйе, сезнең яклаучыгыз – Аллаһ кына. Ул – ярдәм итүчеләрнең иң яхшысы.
151.    [Илаһлыклары] Хакында һичбер дәлил иңдерелмәгән [потлар кебек] нәрсәләрне Аллаһка шәрик [иш] иткәннәре өчен, ул кяферләрнең күңелләренә курку салачакбыз. Аларның сыеначак урыннары – Ут. Залимнәрнең калачак урыннары [булган җәһәннәм] никадәр дә яман!
152.    [И, Өхедтәге җиңелүнең сәбәпләрен сораучылар!] Һичшиксез, Аллаһның ихтыяры белән сез аларны [күпләп үтереп] аңсыз калдырганда, Аллаһ сезгә биргән [ярдәм итү] вәгъдәсендә торды. Ниһаять, Ул сезгә [җиңү һәм ганимәт кебек] сез ярата торган нәрсәне күрсәткәч, [борчуга калып дошманнарыгыздан] курыктыгыз, эш хакында [әмер ителгән урыннарны ташлап китү-китмәү турында] тартыштыгыз һәм [ганимәткә кызыгып, пәйгамбәрнең әмеренә] каршы төштегез [менә шул чакта Ул сездән ярдәмен алды]. Арагыздан дөньяны теләүчеләр дә бар, янә сездән Ахирәтне теләүчеләр дә бар. [Җиңүнең] Соңында Ул сезне [иманда ныклыгыгызны һәм кыенлыкларга карата түземлегегезне] сынау өчен, алардан [дошманнардан] сезне [җиңү якынлашкан вакытта кире] борды [һәм сез качтыгыз]. [И, әмерне тыңламаганнар!] Ул [үкенгәнегезне белгәне өчен] сезне гафу итте. Аллаһ бит иман китерүчеләргә карата фазыйләт [һәм игелек] иясе.
153.    [Качмыйча, соңгы сафларда] Булганнар арасында калган пәйгамбәр сезне чакырып торганда, сез [борылып карамыйча] беркемне көтеп тормыйча, [сугыш кырыннан] ераклаша идегез. Үз кулыгыздан ычкындырган [җиңү кебек] нәрсәләргә һәм сезгә килгән [яра һәм җиңелү кебек] нәрсәләргә кайгырмавыгыз өчен, Ул [тар-мар ителү һәм яралану сәбәп булган] бер борчу өстенә [Расүлуллаһның (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) үлем хәбәре һәм ганимәтне кулдан ычкындыру кебек] икенче борчу белән сезне җәзалады. Аллаһ сезнең ни кылганнарыгыздан хәбәрдар.
154.    Шушы борчудан соң Ул сезгә тынычлык, [һәм шуның нәтиҗәсе буларак] бер йокымсырау иңдерде, ул сездән бер өлешегезне [шул тынычлык белән] каплады. Нәфесләре борчуга салган [һәм шул сәбәпле җаннары хәсрәткә төшкән] икенче бер төркем исә, Аллаһ турында хаксыз җаһилият чорындагы кебек уйда булып: «[Аллаһ вәгъдә иткән ярдәм һәм җиңү белән бәйле] Бу эштән безгә берәр нәрсә [аз булса да бер насыйп вә өлеш] бармы [икән]?» – дип әйтәләр иде. [Расүлем!] Әйт: «Һичшиксез, [ярдәм һәм җиңү кебек] эш – тулысынча Аллаһныкы. Алар [арасындагы монафикълар синең бу сүзеңне ишеткәч, үзара]: «[Расүлем дәгъвалаган бөтен эшләр Аллаһның һәм дусларының кулында булса һәм ярдәмгә бәйле] бу эштән безгә берәр нәрсә булса, монда үтерелмәс идек», – дип әйтәләр һәм күңелләрендә сиңа ачмаган нәрсәне яшерәләр. [Расүлем!] Әйт: «[Бу сугышка чыкмыйча] Өйләрегездә калган булсагыз да, кемгә үлем тәкъдир ителгән, егылып үләсе урынга [башка бер сәбәп белән] ул үзе үк чыккан булыр [һәм шул ук мизгелдә анда барыбер үләр] иде». Янә Аллаһ күкрәкләрегездә [һәм күңелләрегездә] булганны [ният вә максат, ихлас вә монафикълыкны] сынау өчен һәм йөрәкләрегездә булганны пакьләү өчен [болай эшләде]. Аллаһ – күңелегездә ни барын белүче.
155.    [И, мөселманнар!] [Кяфер һәм мөэмин] Ике җәмәгать [Өхедтә бер-берсе белән] очрашкан көнне, шайтан арагыздан артларына [кире] борылган кешеләрне [элегрәк кылган] кайбер [ялгыш] нәрсәләре сәбәпле тайпылдырды. Һичшиксез, Аллаһ [кичерү сорап тәүбә иткәннәре өчен] аларны инде гафу итте. Аллаһ бит – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Гөнаһларны ярлыкаучы.
156.    И, иман китерүчеләр! Җирдә [сәүдә эшләре белән] йөргән чакта [үлгән] яки сугышка киткән чакта [дошманнары тарафыннан үтерелгән] кардәшләре хакында: «Безнең янда булсалар, үлмәсләр дә, үтерелмәсләр дә иде», – дип әйткән кяферләр кебек булмагыз. Аллаһ моны аларның күңелләрендә хәсрәт [һәм үкенеч сәбәбе] итәчәк [әмма сезне мондый нәрсәләргә ышанудан һәм мондый сүзләрдән саклаячак]. Аллаһ [теләгәнен] терелтә һәм [теләгәненең] гомерләрен ала. Аллаһ – сезнең ни кылганнарыгызны күреп торучы.
157.    Һичшиксез, әгәр сез [дошманнарыгыз тарафыннан] Аллаһ юлында үтерелсәгез, яки [үз үлемегез белән] үлсәгез, [гөнаһларыгыз өчен] Аллаһтан ярлыкау һәм мәрхәмәт аларның [кяферләрнең гомер буйларына] туплаган малларыннан, әлбәттә, яхшырак.
158.    Үлсәгез дә, үтерелсәгез дә, һичшиксез, Аллаһка җыелачаксыз.
159.    [Расүлем! Өммәтеңә карата сиңа] Аллаһтан [бирелгән кызгану һәм] шәфкать белән син аларга [Өхед сугышында әмереңнән чыкканнарга] йомшак булдың. Әгәр дә дорфа, каты күңелле булсаң, алар синең яннан таралып киткән булырлар иде. Аларны кичер, алар [Миңа карата кылганнары] өчен кичерү сора, [сугыш белән бәйле мәсьәләләрдәге кебек, вәхи килмәгән һәм үзең кирәк дип тапкан] эшләрдә [күңелләрен күтәрү өчен] алар белән киңәш. Әмма [ныклы] карарга килсәң, шунда ук Аллаһка тапшыр. Һичшиксез, Аллаһ [бөтен эшләрдә Аңа] тәвәккәл итүчеләрне сөя.
160.    [Бәдердәге кебек] Аллаһ сезгә [һәр җирдә] ярдәм итсә, сезне беркем дә җиңә алмаячак. Әмма [Өхедтәге кебек] Ул сезне ярдәмсез калдырса, Аннан башка сезгә кем ярдәм итә алыр? [Бу хакыйкатьне белгән һәм шул рәвештә] Иман китерүчеләр Аллаһка гына тәвәккәл итсеннәр.
161.    [Ганимәт малы кебек әманәтләр мәсьәләсендә һәм җәмәгать малында] Алдашу бер пәйгамбәргә дә ярамый. Кем дә кем [бөтен җәмәгатькә караган табышлардан нәрсәдер урлап] алдаса, Кыямәт көнендә шул алдаган нәрсәсен [аркасында йөк итеп күтәреп] китерәчәк. Шуннан, золым ителмәгән хәлдә, һәрбер җанга кәсеп иткән нәрсәсе [савабы яки җәзасы] төп-төгәл биреләчәк.
162.    Аллаһның ризалыгы артыннан ияргән [һәм, аны казану өчен, соң дәрәҗәдә көч-куәт күрсәткән мөһаҗир һәм әнсардан бер] кеше [гөнаһлары аркасында] Аллаһның ачуына ирешкән һәм кайтасы урыны җәһәннәм булган [кяфер һәм монафикъ] кеше кебекмени? Ул урын [булган җәһәннәм] никадәр дә яман!
163.    Алар – [һәммә кеше] Аллаһ хозурында [савап һәм газап мәсьәләсендә төрле] дәрәҗә ияләре. Аллаһ – аларның ни кылганнарын [бик яхшы] күреп торучы.
164.    Һичшиксез, Аллаһ мөэминнәргә карата мәрхәмәтле булды ки, Ул [фәрештә һәм җеннәрдән түгел, аңлашулары җиңел булсын өчен] үзләреннән [Адәм [галәйһиссәлам] нәселеннән] аларга Аның аятьләрен укыган, аларны [матди һәм рухи кимчелектән] пакьләгән, [бөек] Китап вә хикмәтне [сөннәт һәм хөкемнәрне аңларга] өйрәткән бер пәйгамбәр җибәрде. Хәлбуки, элек алар ап-ачык адашуда иделәр.
165.    [Бәдердә дошманыгызның] Башына икеләтә килгән бәла [хәзер Өхедтә] сезнең башыгызга төшкәч: «Кайдан [төште] бу [башыбызга]?» – дидегезме? [Расүлем!] Әйт: «Бу [җиңелү] – сезнең үзегездән. Һичшиксез, Аллаһ – һәрнәрсәгә Кодрәтле».
166.    [Мөэмин һәм кяфер] Ике җәмәгать [Өхедтә кара-каршы] очрашкан көнне сезнең башыгызга төшкән нәрсә [җиңелү һәм хур булу очраклы булмады, киресенчә], мөэминнәр [һәркемгә] билгеле булсын өчен, Аллаһның теләге [гыйлеме һәм тәкъдире] белән генә [килде].
167.    Һәм дә [Габдуллаһ ибне Үбәй һәм аңа ияреп] монафикълык кылганнар [уртага чыгарылып, һәркемгә] билгеле булсын өчен. Аларга [монафикъларга]: «Килегез, Аллаһ юлында сугышыгыз яисә [җаннарыгыз һәм малларыгызны уйлап] сакланыгыз!» – дип әйтелгәч, алар: «Әгәр [оста итеп] сугыша белсәк, әлбәттә, сезгә иярер идек», – дигән иделәр. Алар ул [сүзләрен әйткән] көнне иманга караганда кяфергә якынрак иделәр. [Иман дип] Телләре белән күңелләрендә булмаганны сөйлиләр иде. Аллаһ исә аларның эчләрендә яшергәннәрен [монафикълыкларын] бик яхшы белә.
168.    [Расүлем!] Үзләре [сугышка чыкмыйча, өйләрендә] калып, [Өхедтә шәһит киткән кан] кардәшләре хакында: «Әгәр [сугышка бармау мәсьәләсендә] безне тыңласалар, үтерелмәгән булырлар иде!» – дип әйтүчеләргә әйт: «Әгәр сез [үз фикерегездә] хаклы булсагыз, үлемне үз җаннарыгыздан ераклаштырыгыз [да нәтиҗәсен күрик]!»
169.    [Расүлем!] Аллаһ юлында үтерелгәннәрне үлеләр дип санама. Юк, алар – тере, Раббылары хозурында ризыкланалар.
170.    Аллаһның Үз фазылыннан аларга биргән [шәһитлек шәрәфе, мәңгелек тормыш һәм] җәннәтләренә сөенеп. Һәм [яуда шәһит булып үлмичә] үзләреннән соң калган, әле аларга кушылмаган кешеләргә бернинди курку да булмаганына, аларның хәсрәт тә чикмәячәгенә шатланалар.
171.    Алар [гамәлләре бәрабәренә] Аллаһтан [алачак] нигъмәт вә [Аны күрү кебек өстен бер] фазыйләткә һәм дә Аллаһның мөэминнәр әҗерен юк итмәячәгенә шатланалар.
172.    [Өхед көнендә тар-мар ителеп] Яра алганнан соң да [кабат мөшрикләр белән сугышка чакырылган чакта] Аллаһның һәм пәйгамбәрнең чакыруын кабул итүчеләр [өчен савабы кимемәс]. Аларның игелек кылганнары һәм тәкъвалык иясе булганнарына [Ахирәттә] бик зур әҗер бар.
173.    [Мөэминнәргә очраган] Инсаннар аларга: «Ул [дошманнарыгыз булган] кешеләр сезгә каршы [көч һәм гаскәр] туплады. Алардан куркыгыз!» – дигәч, бу [сүз] аларның иманнарын арттыра гына төште һәм алар: «Аллаһ безгә җитә, Ул [бөтен эшләр тапшырыла торган] нинди яхшы Яклаучы!» – дип әйткән иделәр.
174.    [Ахырда] Алар [Расүлуллаһның (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) әмерен тотып, дошманнарга каршы чыкты һәм, мөшрикләр дә куркып килә алмагач] Аллаһның нигъмәте вә фазыйләте белән [Бәдердән] кире [Мәдинәгә] кайттылар һәм аларга [үлем яки хурлык кебек] һичбер яманлык тимәде. Шул рәвешчә Аллаһның ризалыгына ияргән булдылар. Һичшиксез, Аллаһ – чиксез фазыйләт [һәм игелек] Иясе.
175.    Менә бу – шайтан, ул [монафикъ] дусларын гына куркыта иде. Әгәр [чыннан да] иман китерүчеләр булсагыз, алардан курыкмагыз, Миннән куркыгыз.
176.    [Расүлем!] Көферлектә узышучылар [һәм аларның сиңа каршы берләшү куркынычы] сине борчымасын, чөнки алар Аллаһка [вә Аның дусларына] бернәрсә белән дә зарар итә алмаслар. [Алар шундый бозык бәндәләр ки, иң зур мәрхәмәткә ия булган] Аллаһ аларга Ахирәттә [саваптан] бер өлеш тә бирергә теләми. Алар өчен бик зур газап булачак.
177.    Һичшиксез, иманны биреп, көферлекне сатып алучылар [мөртәдләр һәм монафикълар көферлеккә кайту белән] Аллаһка берни белән дә зарар китермәсләр. [Инкярны айлаулары аркасында] Алар өчен тилмерткеч бер газап булачак.
178.    Кяферләр Безнең аларга биргән кичектерүне үзләре өчен бер дә игелек дип уйламасыннар. Без гөнаһларын арттырыр өчен генә, аларга [озын гомер һәм] кичектерү бирәбез. Аларга мәсхәрәле газап булачак.
179.    [И, Расүлем чорында яшәгән мөселманнар һәм монафикълар!] Аллаһ мөэминнәрне сезнең хәзерге хәлегездә калдырмаячак, ахырда Ул [ихлас мөселманнар гына үтә алган сынаулар белән] пычракны пакьтән аерачак. Әмма Аллаһ сезгә [бер-берегезнең күңелләрендә булган көферлек һәм иман белән бәйле] гаибне дә белдермәячәк. Ләкин Аллаһ [гайбкә бәйле кайбер мәсьәләләрне белдерер өчен] Үзенең расүлләреннән теләгәнен сайлап ала. Шулай булгач, сез Аллаһка һәм Аның пәйгамбәрләренә [чын күңелдән] иман китерегез. Әгәр [ихластан] иман китереп, тәкъвалык ияләре булсагыз, сезнең өчен дә зур бер әҗер бар.
180.    Аллаһның фазылыннан бирелгән нәрсәдә [зәкят һәм садакага каршы булып] саранлык күрсәтүчеләр моны үзләре өчен яхшырак дип санамасын. Киресенчә, бу алар өчен начаррак. Саранланып кызганган нәрсәләре Кыямәт көнендә [елан кебек] аларның муеннарына уралачак. Күкләрнең һәм җирнең мирасы – Аллаһныкы гына. Аллаһ сезнең ни кылганнарыгыздан хәбәрдар.
181.    Аллаһ: «Аллаһ – ярлы бит, без исә – байлар», – дип әйтүчеләрнең [яһүдиләрнең] сүзен ишетте. Без аларның әйткәннәрен дә, [моңарчы] нахакка пәйгамбәрләрне үтергәннәрен дә [гамәл дәфтәренә] язачакбыз һәм [аларга]: «Көйдерә торган газапны татыгыз», – дип әйтәчәкбез.
182.    Бу [газап] – кулларыгыз [элек] эшләгән [көферлек һәм пәйгамбәрләрне үтерү кебек] нәрсәләр өчен. Һичшиксез, Аллаһ колларына [гаделсезлек белән газап биреп] золым итүче түгел.
183.    Алар [Аллаһы Тәгалә хакында мондый килбәтсез сүзләр чыгарган Кәгеб ибне Әшрәф һәм Малик ибне Сайф кебек яһүдиләр]: «Һичшиксез, [Тәүратта] Аллаһ, үзен ут ашаячак корбанны китергәнчегә кадәр, илчегә иман итмәскә [дигән] вәгъдә алды», – дип әйттеләр. [Расүлем!] Әйт: «Миннән алда сезгә [бу корбаннан тыш] ап-ачык дәлилләр белән дә, [шушы корбан могҗизасы турында] сез әйткән нәрсәләр белән дә [әллә никадәр] пәйгамбәрләр килгән иде инде. Әгәр сез [«Бу могҗизаны күрмичә, без сиңа ышанмыйбыз», – дигән сүзегездә] хаклы булсагыз, ни өчен соң аларны үтердегез [ни өчен аларга иман китермәдегез]?»
184.    [Расүлем!] Әгәр алар [яһүди һәм мөшрикләр] сине ялганчыга чыгарсалар, [бу сине борчымасын, чөнки] синнән алда [өммәтләренә] ап-ачык могҗизалар, [Ибраһимның [галәйһиссәлам] сәхифәләре кебек бернинди хөкем куймаган, фәкать вәгазь-нәсыйхәттән генә торган] зәбүрләр һәм [шәригать хөкемнәрен куйган] нурландыргыч китаплар китергән расүлләрне дә ялганчы дип санадылар.
185.    Һәрбер җан үлемне татыячак. [Инкяр итүчеләр үлемнән соң җәзасыз калмаячак]. Әҗерләрегез сезгә [каберләрегездән кубарылганнан соң] Кыямәт көнендә генә тулысынча биреләчәк. [Шулвакыт] Кем дә кем Уттан ераклаштырыла һәм җәннәткә кертелә, һичшиксез, ул котылган булыр. Дөнья тормышы [һәм аның ләззәт, ялтыравыклары] исә – алданып [шул ләззәтләрдән] файдалана торган нәрсә.
186.    Сез, һичшиксез, малларыгыз һәм җаннарыгыз белән сыналачаксыз. Сездән алда китап бирелгәннәрдән [насаралар һәм яһүдиләрдән] дә, ширек кылучы кешеләрдән дә бик күп яман сүз ишетәчәксез. Әгәр [аларның мыскыл итүләренә] сабыр итсәгез һәм [Аллаһы Тәгаләнең әмеренә каршы төшүдән куркып] тәкъвалык ияләре булсагыз, һичшиксез, бу [сабырлык һәм тәкъвалык] – ныклык күрсәтелергә кирәкле эшләрдән.
187.    Үз вакытында Аллаһ: «Аны, [китапларыгыздагы бөтен нәрсәне, аеруча Мөхәммәднең (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) пәйгамбәрлегенә кагылган мәгълүматны] һичшиксез, ачык итеп аңлатачаксыз һәм аны яшермәячәксез», – дип, китап бирелгәннәрдән [яһүди һәм насаралар арасындагы галимнәрдән, антлар белән ныгытылган катгый] сүз алган иде. Алар исә [сүзләрендә торасы урында] аны аркалары артына ташладылар һәм аны арзан бәягә сатып алдылар. [Аллаһка биргән сүзне бозу бәрабәренә] Сатып алган [дөньялык] нәрсәләре никадәр яман!
188.    [Расүлем!] Кылган [яман] нәрсәләренә куанган, кылмаган [яхшы] нәрсәләре өчен макталуны ярата торган кешеләрне газаптан котыла алырлык җирдә, дип уйлама. Алар өчен тилмерткеч бер газап булачак.
189.    [Бар итү, юк итү, терелтү, җан алу, газап бирү һәм савап бирү кебек бөтен мәсьәлә дә] Күкләрнең һәм җирнең милке – Аллаһныкы гына. Аллаһ – һәрнәрсәгә Кодрәтле.
190.    Һичшиксез, күкләрнең һәм җирнең [юктан] яралтылуында [һәм аларда булган билгеләрдә], төн белән көннең бер-берсен алыштыруында [сәламәт] акыл ияләре өчен билгеләр бар [ки, аларның һәрберсе Аллаһы Тәгаләнең барлыгын, берлеген, гыйлем һәм кодрәтенең камиллеген күрсәтеп тора].
191.    Алар [акыл ияләре] аякта торганда да, утырган килеш тә, янтыкларында килеш тә Аллаһны зикер итәләр һәм күкләр белән җирнең яратылышы турында фикерлиләр: «И, Раббыбыз! Син моны юкка яралтмадың. Син [юкка нәрсә дә булса яралтудан һәм юк-бар белән шөгыльләнүдән] пакьсең! Безне Ут газабыннан сакла!
192.    И, Раббыбыз! Һичшиксез, Син кемне утка кертсәң, ул [хурлыкка дучар булганы өчен] мәсхәрәгә калачак. [Инкяр иткән] Залимнәргә [Аллаһы Тәгаләнең газабыннан коткара алырлык] ярдәмчеләр юк.
193.    И, Раббыбыз! Һичшиксез, без: «Раббыгызга иман китерегез!» – дип иманга чакырган [Расүлем һәм Коръән кебек] чакыручыны ишеттек һәм [аңа шунда ук] ышандык. Раббыбыз! Безнең [зур] гөнаһларыбызны ярлыка, [кече гөнаһларыбызны һәм башка] кабахәт эшләребезне юкка чыгар һәм безне [пәйгамбәрләр, тәкъвалар, шәһитләр һәм әүлияләр кебек] изге коллар белән берлектә вафат кыл [һәм терелт].
194.    И, Раббыбыз! Безгә пәйгамбәрләрең аша вәгъдә иткән нәрсәңне [савап һәм ярдәмеңне] бир. Безне Кыямәт көнендә хурлыкка төшермә. Һичшиксез, Син [беркайчан да мөэминнәргә савап бирү һәм догаларын кабул итү турында биргән] вәгъдәңне бозмыйсың».
195.    Раббылары исә [бу теләкләрен үтәргә вәгъдә биреп] аларга җавап бирде ки: «Һичшиксез, Мин, ир кешеме ул, хатын-кызмы – арагыздан гамәл кылучы һичкемнең гамәлен юк итмәячәкмен. [Болай да] Сезнең берләрегез икенчеләрегездән [туа, бигрәк тә Ислам кардәшлеге ягыннан да арагызда гомуми бер бәйләнеш бар, шуңа күрә савап мәсьәләсендә сезне бер-берегездән аермыйм]». [Дин өчен ватаннарыннан һәм якыннарыннан] Һиҗрәт кылган, [туып-үскән] йортларыннан куылган, [тиргәлеп, кыйналып һәм маллары таланып] Минем юлымда интегүләргә дучар ителгән, [кяферләргә каршы] сугышкан һәм [җиһад юлында шәһит буларак] үтерелгән кешеләр – [олуг гөнаһлардан сакланган булсалар] Мин аларның начар эшләрен [кече гөнаһларын], һичшиксез, яшерермен [һәм мәгъфирәт итәрмен, йөрәкләреннән хәтта эзләрен дә сөртеп алырмын, алар урынына саваплар урнаштырырмын], Аллаһ хозурында әҗер итеп аларны [сарайлары һәм агачлары] асларыннан елгалар агып торган җәннәтләргә кертәчәкмен. Савапларның иң яхшысы исә – Аллаһта.
196.    [И, Мөхәммәд өммәтеннән булу шәрәфенә ирешкән кеше!] Кяфер булган кешеләрнең [күп мөмкинлекләргә ия булып, иминлек һәм байлык эчендә] шәһәрләрдә йөрүләре сине алдамасын.
197.    [Аларның Ахирәттә мәхрүм ителәчәк бу мөмкинлекләре мөэминнәр өчен әзерләнгән нигъмәтләргә нисбәтле] Бик аз файдаланырлык нәрсә. Соңыннан сыеначак урыннары – җәһәннәм. Ул – нинди яман түшәк!
198.    Ләкин Раббыларыннан курыккан кешеләр өчен, Аллаһтан сый-хөрмәт буларак, [сарайлары һәм агачлары] асларыннан елгалар агып торган җәннәтләр бар. Алар анда мәңге калачак. Аллаһ хозурында булганнар [чиксез-хисапсыз бүләкләр] исә [иман китереп, яхшылык кылган] игелекле коллар өчен яхшырак.
199.    Һичшиксез, әһле китап арасында шундыйлары бар ки, [сездән куркып түгел, ә] Аллаһка карата [тирән ихтирам тойганнары өчен] түбәнчелекле [хошуг ияләре] буларак Аллаһка да, сезгә иңдерелгәнгә [Коръәнгә] дә, үзләренә иңдерелгәнгә [Тәүрат белән Инҗилгә] дә иман итәләр. Алар Аллаһның аятьләрен [яшереп] юк бәягә сатып алмыйлар. Әнә шулар өчен – Раббылары хозурында әҗерләре. Һичшиксез, Аллаһ хисапны бик тиз тота.
200.    И, иман китерүчеләр! Сабыр итегез, [Аллаһ дошманнары белән җиһад кылып] сабырлыкта ярышыгыз, атларыгызны бәйдә тотып, чикләрне саклагыз һәм Аллаһтан куркыгыз, бәлки, уңышка ирешерсез.

Фото на анонсе: © Владимир Васильев / «Татар-информ»