Татарча Коръән тәфсире: перевод первой половины суры «Аль-Маида» (1-60 аяты)

Одна из последних ниспосланных сур Корана

Пятая сура Корана называется «Трапеза» или «Аль-Маида» и состоит из 120 аятов. Она была ниспослана в мединский период ислама, есть мнения, что она была ниспослана последней или одной из последних.

В хадисе говорится, что Джубайр ибн Нуфайр сказал: “Я совершал хадж и по пути зашёл к 'Айше, да будет доволен ею Аллах, и она сказала мне: “О Джубайр! Читаешь ли ты суру аль-Маида?”. Я ответил, что да. Она сказала: «Поистине, это последняя ниспосланная сура! И все то, что вы найдете в ней дозволенным - считайте это дозволенным. И все то, что найдете в ней запретным - считайте это запретным»”.

 Аяты суры «Аль-Маида» содержат положения фикха (исламского права) касательно о запрете употребления спиртного, дозволенности или запрещенности продуктов, положения некоторых обрядов паломничества, омовения.

5. Сура аль-Маида (Трапеза) – Мединская, 120 аятов

С именем Аллаха Милостивого [ко всем на этом свете], Милующего [лишь верующих на том свете]. 

1.    О верующие! Выполняйте обещания [данные ­Аллаху или людям]! Вам разрешены [к употреблению в пищу] все домашние животные [верблюды, коровы, овцы, козы и др], кроме тех, о ком вам будет прочитано [в аяте далее], и кроме добычи [которую вы убили, будучи] в ихраме. Поистине, Аллах устанавливает те [решения], какие пожелает. 
2.    О верующие! Не нарушайте знамения [религии] Аллаха и запретного месяца [воюя в это время]. Не считайте дозволенным [покушаться на] жертвенных животных, или [на] животных с украшениями на шеях [которые надеваются в знак того, что животное предназначено для жертвоприношения], или [на] людей, которые приходят к Запретному Дому [Каабе, для совершения хаджа или умры] в поисках щедрости и довольства своего Господа. А когда вы выйдете из ихрама, то можете охотиться [если хотите]. И пусть ненависть к людям, помешавшим вам пройти к мечети аль-Харам [в год заключения договора в Худайбие], не побуждает вас к греху [к мести им]. И помогайте друг другу в благих делах и богобоязненности [в избегании запрещенного], но не помогайте друг другу в грехе [в совершении зла] и вражде. И бойтесь Аллаха, поистине, Аллах суров в наказании [тех, кто не повинуется Его повелениям].
3.    Вам запрещены мертвечина [мясо животного, не забитого по Шариату], кровь [которая вытекает, когда происходит забой], свинина и то, что было зарезано [ради кого-либо другого, а] не ради Аллаха, также то [животное], которое было задушено, убито ударом, упало [с большой высоты и умерло, или же упало, например, в колодец и умерло там], или было убито другим животным, или же [животное] которое ел хищник, если только вы [до его смерти] не успеете зарезать его [в соответствии с требованиями Ислама], и то [животное], которое было забито на жертвенниках [во имя идолов], а также гадание на стрелах. Все это [употребление в пищу того, что вам запрещено, и гадание] – нечестие. Сегодня неверующие потеряли надежду [отклонить вас] от вашей религии. Не бойтесь же их, а бойтесь Меня [бойтесь того, что может постичь вас, если вы проявите непокорность Мне]! Сегодня Я завершил для вас вашу религию [закончил передавать постановления, касающиеся религии Ислам] и довел до конца Свою милость для вас [дав вам возможность завоевать Мекку и вознеся вашу религию над всеми другими], и Я доволен для вас Исламом как религией. А если кто-либо [оказавшись в безвыходном положении] будет вынужден [есть запретную пищу] от голода, а не из порочности [ради удовольствия], то [в этом случае он не заслужит наказание] ведь Аллах –Прощающий, Милующий [Своих рабов]. 
4.    Они спрашивают тебя [о Мухаммад] о том, что им разрешено. Ответь: «Вам разрешено благое [чистая, не вызывающая отвращения пища]. А то, что поймали для вас [но не ели эту добычу] обученные охотничьи животные, которых вы обучаете тому [что связано с охотой], о чем поведал вам Аллах, – то ешьте, произнося имя Аллаха над этим [когда направляете животное на добычу]. Бойтесь [нарушать запреты] Аллаха, ибо, поистине, Аллах скор в расчете. 
5.    Сегодня вам разрешено [употреблять в пищу] благое. И пища людей Писания [при определенных условиях] разрешена вам, а ваша пища разрешена им. И целомудренные верующие женщины, и целомудренные женщины из тех, кому была ниспослана до вас Книга [дозволены вам для заключения брака], если вы передали им брачный дар [махр], и вы хотите именно жениться на них, а [не хотите использовать их] для разврата или в качестве любовниц. А дела того, кто отказался от веры, окажутся тщетными. И [если он умрет неверующим] в вечной жизни он окажется в убытке. 
6.    О верующие! Когда вы собираетесь встать на намаз [и у вас нет омовения], то вымойте лицо, руки по локти [включительно], протрите голову и [вымойте] ноги до щиколоток [включительно]. А если [в то время, когда вам необходимо совершить намаз] вы находитесь в состоянии большого осквернения, то очищайтесь [совершив полное омовение тела – гусль]. А если вы больны [и не можете использовать воду] или находитесь в пути – и кто-либо из вас справил нужду, или вы имели [интимную] близость с женщинами – при этом вы не нашли воды [для малого или полного омовения], то совершите таяммум чистой землей, протерев лицо [полностью] и руки [до локтей включительно]. Аллах [вменил вам в обязанность очищение] не [потому, что] желает усложнить [вашу жизнь], но Он желает очистить вас и довести до конца Свою милость к вам, чтобы вы были благодарны [Ему за те блага, которыми Он одарил вас]. 
7.    И помните о милости Аллаха к вам [и это, в первую очередь, религия Ислам] и о договоре, который Он заключил с вами, когда вы сказали: «Мы слушаем и повинуемся». И бойтесь Аллаха, поистине, Аллах знает обо всем, что [скрыто у вас] внутри. 
8.    О верующие! Будьте стойкими ради Аллаха [в соблюдении прав других людей] и свидетельствуйте справедливо [и беспристрастно]. И пусть ненависть к [определенным] людям не толкает вас к несправедливости [по отношению к ним]. Будьте справедливы [как с друзьями, так и с врагами], ведь это ближе к богобоязненности. Бойтесь [несоблюдения повелений и нарушения запретов] Аллаха, поистине, Аллах – Сведущий обо всем, что вы делаете [тайно или явно]. 
9.    Аллах обещал тем, кто уверовал [в Него] и совершал праведные поступки, прощение [грехов] и огромную награду [в виде Рая и его наслаждений].
10.    А те, кто не уверовал и отверг наши знамения, – они обитатели Ада. 
11.    О верующие! Помните о милости, которую Аллах оказал вам, когда люди [такие, как идолопоклонники] своими руками посягнули на вас [захотев уничтожить вас], но Он [Аллах] убрал их руки от вас. И бойтесь Аллаха, и пусть верующие полагаются на Аллаха [ведь только Он может удостоить блага или избавить от зла]! 
12.    И, поистине, Аллах взял обещание с потомков Исраиля [что они не будут поклоняться никому, кроме Него, и будут выполнять все Его повеления]. И мы выбрали из них двенадцать вождей [во главе каждого из двенадцати родов-колен]. И Аллах сказал [им]: «Я обязательно помогу вам. Если вы будете [полноценно] совершать намаз и выплачивать закят, уверуете в Моих посланников, поможете им и дадите Аллаху добрую ссуду [расходуя имущество на пути Аллаха], Я прощу ваши грехи и введу вас в [райские] Сады, под которыми текут реки. А кто из вас после этого станет неверующим, тот собьется с прямого пути». 
13.    За то, что они нарушили обещание, Мы прокляли их [лишили Нашей милости] и сделали их сердца черствыми [жестокими и невосприимчивыми к наставлениям и аятам]. [Их сердца стали настолько черствыми, что] Они искажают слова [Аллаха, и те аяты, в которых упоминается о посланнике Аллаха [да благословит его Аллах и да приветствует], а также аяты, содержащие предписания, которые им было бы трудно соблюдать], переставляя их местами. И они забыли часть того, к чему их наставляли [часть Таурата, перестав выполнять некоторые повеления]. Ты [о Мухаммад] и дальше будешь сталкиваться с их предательством [и нарушением обещаний], за исключением немногих из них. Но ты прости их [и не подвергай их наказанию] и будь великодушен, поистине, Аллах любит добродетельных [и вознаградит их].
14.    И со сказавших: «Мы – христиане» Мы взяли обещание [что они будут верить в Аллаха и во всех пророков, включая Мухаммада [да благословит его Аллах и да приветствует]. Они забыли [большую] часть из того, чему их наставляли [из Инджиля Исы, мир ему]. И тогда Мы вызвали между ними вражду и ненависть [друг к другу, которая будет продолжаться] до Судного дня. Тогда [в этот страшный день] Аллах сообщит им обо всем, что они делали [какие грехи совершали]. 
15.    О люди Писания [иудеи и христиане]! К вам пришел Наш Посланник, который раскрывает вам многое из [вашей] Книги, что вы скрываете, оставляет многое как есть [из того, что не требует разъяснений]. И пришли к вам от Аллаха Свет [пророк Мухаммад [да благословит его Аллах и да приветствует] и ясная Книга [Куръан], 
16.    Аллах наставляет посредством этого [Пророка и Куръана] тех, кто стремится к Его довольству, [ведя их] по дорогам безопасности [защиты от наказания в вечном мире], и выводит их из мрака [неверия] к свету [Ислама] по Своему дозволению, наставляя их на прямой путь [ведущий к Его довольству]. 
17.    Поистине, стали неверующими сказавшие: «Поистине, Аллах – это Помазанник [Иса], сын Марьям». Скажи [им, о Мухаммад]: «Кто сможет помешать Аллаху, если Он пожелает уничтожить Помазанника [Ису], сына Марьям, его мать и всех, кто на земле?» И Аллаху принадлежит власть над небесами, землей и всем, что между ними. Он создает, что пожелает. И Аллах способен на все. 
18.    И Иудеи и христиане сказали: «Мы – дети Аллаха и Его любимцы». Скажи [им, о Мухаммад]: «Почему тогда Он наказывает вас за грехи? Нет! Вы всего лишь люди [как и другие потомки Адама], которых Он создал. Он прощает, кого пожелает [тех, кто уверовал в Него и в Его пророков], и наказывает, кого пожелает [неверующих]. И Аллаху принадлежит власть над небесами, землей и всем, что между ними. И к Нему – возвращение». 
19.    О люди Писания! К вам пришел Наш Посланник, который раскрывает вам [истину] после периода отсутствия посланников, чтобы [потом] вы не говорили: «Никто не приходил к нам с благой вестью и с предупреждением». И вот пришел к вам он [Мухаммад] – радующий и предостерегающий. И Аллах способен на все. 
20.    И вот сказал Муса своему народу: «О мой народ! Помните о милости Аллаха к вам, который выбрал среди вас пророков, сделал вас царями [избавил вас от рабства и гнета фараона, сделав свободными] и дал вам то, чего не давал [в то время] никому из миров [людей и джиннов – различные блага вроде чудесной пищи в пустыне, великих пророков и царей]. 
21.    О мой народ! Войдите в священную землю [Иерусалим], которую Аллах предопределил для вас [в качестве места проживания], и не отворачивайтесь [не бегите с поля боя, боясь врагов], иначе окажетесь в убытке [лишившись счастья в обоих мирах]». 
22.    Они ответили: «О Муса! Там – очень сильные люди, и мы никогда не войдем туда [силой], пока они [мирным путем] не уйдут. И если они [сами по себе] уйдут оттуда, тогда мы обязательно войдем». 
23.    [И тогда] Двое богобоязненных мужчин, которых облагодетельствовал Аллах [даровав им крепкую веру и храбрость], сказали: «[Внезапно напав на них] Войдите туда через ворота [не давая им возможности выйти на открытую местность]. Когда вы войдете туда, вы обязательно одержите победу. Полагайтесь на Аллаха, если вы [искренне] верующие».
24.    Они [иудеи] ответили: «О Муса! Мы ни за что не войдем туда, пока они [враги] там. Иди ты и твой Господь, и вместе сражайтесь [против них], мы же посидим здесь». 
25.    [Тогда] Он [Муса, мир ему] сказал [обращаясь с мольбой ко Всевышнему]: «Господи! Я имею власть только над собой и своим братом. Отдали же нас от нечестивцев!» 
26.    Он [Всевышний Аллах] ответил [Мусе]: «Поистине [за то, что они ослушались Моего повеления], она [священная земля] будет запретна для них на сорок лет, которые они будут скитаться по земле. И ты не печалься о нечестивцах!» 
27.    И прочти им [о Мухаммад] истинную весть о двух сыновьях Адама. И каждый из них принес жертву [Аллаху]. Но жертва была принята лишь от одного из них, а от другого не была. Он [Кабиль, жертвоприношение которого не было принято] сказал [брату]: «Я непременно убью тебя». [Хабиль] Ответил: «Поистине, Аллах принимает [поклонение] лишь от богобоязненных. 
28.    Если ты поднимешь руку, чтобы убить меня, я не подниму свою руку, чтобы убить тебя. Поистине, я боюсь [наказания] Аллаха, Господа миров. 
29.    [Раз уж ты решил убить меня, то] Лучше ты возьмешь на себя бремя моего греха [моего убийства] и твоего греха [остальных твоих грехов] и окажешься среди обитателей Ада [чем я убью тебя и в Судный день буду отвечать за это]. Таково воздаяние злодеям». 
30.    И его эго [нафс] побудило его убить брата, и он убил его, понеся урон. 
31.    И Аллах отправил ворона, который стал копать землю, чтобы показать ему, как похоронить тело брата. [Увидев, как живой ворон закапывает мертвого] Он сказал: «Горе мне! Неужели я не мог сделать, как этот ворон, и закопать тело моего брата?!» Так он стал сожалеть [что так долго нес на своей спине тело убитого брата].  
32.    Поэтому [из-за истории Кабиля и Хабиля] Мы предписали потомкам Исраиля: кто убьет человека не [в качестве наказания] за убийство [другого] человека или [не за] распространение порока на земле, тот как будто бы убил всех людей. А кто сохранит ему жизнь [воспрепятствовав убийству невинного человека, избавив его от опасности или вылечив], тот как будто сохранил жизнь всем людям. И к ним [иудеям] уже приходили Наши посланники с [чудесными] доказательствами, но и после того [как им было представлено столько доказательств] многие из них совершали запретное на земле [распространяя пороки и убивая людей]. 
33.    Поистине, наказание тем, кто пытается воевать против Аллаха и Его Посланника, и распространяет на земле порок, – смертная казнь [за преднамеренное убийство, но только по решению шариатского судьи] или распятие [за грабеж и убийство], или же отсечение рук и ног накрест [за грабеж], или изгнание из места проживания. Это [упомянутое наказание] станет для них позором [и унижением] в этом мире, а вечной жизни им – великое наказание. 
34.    Исключение составляют те, кто покаялся до того, как вы схватите их. Знайте же, что Аллах – Прощающий [тех, кто раскаивается], Милующий. 
35.    О верующие! Бойтесь [наказания] Аллаха [и не причиняйте мучений Его рабам], ищите средства приближения к Нему и усердствуйте на Его пути, чтобы достичь успеха [как в земной жизни, так и в вечной]. 
36.    Поистине, если у неверующих окажутся все земные блага, и еще столько же, которыми [они пожелают] откупиться от наказания в Судный день, то это не будет принято от них. И им – болезненное наказание. 
37.    Они захотят выйти из Ада, но не смогут выйти из него. И им – вечное наказание. 
38.    И вору, и воровке отсекайте [кисть правой] руки как воздаяние за совершенное [за кражу] и как наказание от Аллаха. И Аллах – Достойный, Мудрый. 
39.    И если кто-то раскается после злодеяния и исправит [содеянное, возместив права рабов], то Аллах примет его покаяние. Поистине, Аллах – Прощающий [тех, кто раскаивается], Милующий [исправляющих содеянное]. 
40.    Разве ты не знаешь, что, поистине, Аллаху принадлежит власть над небесами и землей? Он наказывает, кого пожелает, и прощает [грехи того], кого пожелает. И Аллах способен на все. 
41.    О Посланник! Пусть тебя не огорчают те [лицемеры], которые спешат к неверию, произнося устами: «Мы уверовали». Ведь их сердца не уверовали. И среди иудеев есть те, кто внимательно слушает ложь [выдуманную раввинами, и принимают ее], при этом они слушают [и тебя] для других людей [они шпионят за мусульманами, передавая услышанное врагам], которые не пришли к тебе [из гордости и высокомерия]. Они искажают слова, переставляя их местами, и говорят [тем, кого они отправляют к тебе за фетвами]: «Если вам дадут то же [решение, что вынесли мы], то принимайте, а если не дадут [такого же решения], то остерегайтесь [принимать его]». И кого Аллах желает сбить [с истинного пути], того ты не властен защитить от Аллаха. Аллах не захотел очистить их сердца [от неверия и грехов]. Им в этом мире – позор, а в вечной жизни им – великое наказание. 
42.    Они внимательно слушают ложь и жадно потребляют запретное [имущество]. И если они придут к тебе [о Мухаммад, с вопросом], то рассуди их [если хочешь] или же отстранись от них. И если ты отстранишься от них, то [не стоит опасаться их враждебности, так как] они ничем не навредят тебе. А если ты станешь судить их, то суди по справедливости [беспристрастно]. Поистине, Аллах любит справедливых. 
43.    Но как же они просят у тебя суда [ведь они не верят в тебя как в Посланника Аллаха и в твой Куръан], когда у них есть Таурат, где [записаны] законы Аллаха [и они видят, что твое решение соответствует тому, что написано там]? Даже после этого они отворачиваются [и отказываются повиноваться твоему решению], ведь они – неверующие [даже в свою Книгу]. 
44.    Поистине, Мы ниспослали Таурат. В ней [в этой Книге] – наставление на истинный путь и свет [озаряющий сердца]. По ней судили иудеев покорные [Аллаху] пророки, а также верные слуги Господа [раввины и религиозные ученые], и первосвященники поступали так же, ведь им было поручено сохранить [не изменяя и не искажая] Книгу Аллаха. Они же были свидетелями этому [что Таурат – Книга от Аллаха]. И не бойтесь людей, а бойтесь Меня, и не продавайте Мои аяты за ничтожную [земную] цену! А кто не судит по закону Аллаха [считая, что людские законы выше законов Аллаха], те – неверующие. 
45.    И Мы предписали им в ней [в Таурате]: жизнь – за жизнь, глаз – за глаз, нос – за нос, ухо – за ухо, зуб – за зуб, а за раны [на теле, за которые кысас возможен] – [то] кысас [возмездие]. А если кто пожертвует им [правом на кысас и откажется от него], то это [прощение] станет для него искуплением [его греха]. И кто не судит закону Аллах, те – злодеи.
46.    Вслед за ними [за прежними пророками] Мы отправили Ису, сына Марьям, для подтверждения того, что в Таурате. И Мы даровали ему Инджиль, где наставление и свет [озаряющий сердца], для подтверждения того, что в Таурате, как наставление и назидание для богобоязненных. 
47.    И пусть люди Инджиля судят по тому [тем установлениям], что Аллах ниспослал в нем. А кто не судит по закону Аллаха, те – грешники. 
48.    И Мы ниспослали тебе [о Мухаммад] Книгу с истиной в подтверждение Книги, которая была раньше, и как свидетельство о ней [для определения истинности содержания искаженных писаний]. [Так] Суди же их по тому, что ниспослал Аллах [из предписаний в Куръане], и не следуй их прихотям, отходя при этом от истины, что пришла к тебе. И каждой [общине] из вас Мы определили закон [шариат] и путь [ведущий к Аллаху]. И если бы Аллах захотел, то сделал бы вас единой общиной [которая на протяжении всех веков придерживалась бы одной религии], но Он [разделил вас, потому что] желает испытать вас тем, что дал вам [разными законами для каждой общины]. [Пока не пришла смерть] Спешите [опережая друг друга] в совершении добрых дел. Все вы вернетесь к Аллаху, и Он сообщит вам [правду] обо всем, о чем вы спорили [кто из вас прав, а кто нет, и кто какое воздаяние заслужил]. 
49.    [Мы предписали тебе также следующее] Суди их по тому, что ниспослал Аллах, не следуй их прихотям и смотри, чтобы они не отвратили тебя от того, что ниспослал тебе Аллах. А если они отвернутся [от законов Аллаха и будут искать другие решения], то знай, что Аллах хочет наказать их [уже в земной жизни] за некоторые их грехи. Поистине, многие люди – нечестивцы [и не придерживаются законов Аллаха]. 
50.    Неужели они [отказавшись от законов Аллаха] ищут правосудия времен джахилии? Чьи решения могут быть лучше решений Аллаха для людей [размышляющих и] убежденных? 
51.    О верующие! Не берите себе в [близкие] друзья [и помощники] иудеев и христиан. Они [близкие] друзья друг другу. А кто из вас подружится с ними [принимая душой то, что исходит от них, но противоречит предписаниям Аллаха], то он сам – один из них. Поистине, Аллах не ведет истинным путем несправедливых людей. 
52.    И ты видишь, что те, чьи сердца больны [лицемерием и двуличием], спешат подружиться с ними [с неверующими], [в свое оправдание] говоря: «Мы боимся, что нас постигнет несчастье». Но получится так, что Аллах даст победу [мусульманам] или [иное] решение [избавит мусульман от врагов иным способом], и тогда они пожалеют о том, что скрывали в сердцах [из сомнений и любви к неверию]. 
53.    И [после того, как суть лицемеров будет раскрыта] верующие [указывая друг другу на них] скажут [с удивлением]: «Неужели это те, кто горячо клялся Аллахом в том, что они с вами?» Тщетными оказались их [благие] дела, и они понесли урон [в обоих мирах]. 
54.    О верующие! Кто из вас отступит от своей религии [Ислама], то [пусть твердо знает, что не причинит этим Аллаху никакого вреда, так как Аллах не нуждается в нем, и] Аллах приведет [других] людей, которых Он будет любить и которые будут любить Его. Они будут скромны с верующими и [держаться] с достоинством перед неверующими. Они будут бороться на пути Аллаха и не станут бояться упреков порицающих. Это – щедрость Аллаха, которую Он дает, кому пожелает. Поистине, Аллах – Всеохватывающий, Знающий. 
55.    [О мусульмане!] Поистине, ваш [истинный] покровитель – лишь Аллах, Его Посланник и верующие, [полноценно] совершающие намаз, выплачивающие закят и [смиренно] склоняющиеся [перед ­Аллахом] в поясном поклоне. 
56.    Кто берет себе в покровители Аллаха, Его Посланника и верующих, [тот сторонник партии Аллаха, а] ведь партия Аллаха непременно одержит победу. 
57.    О верующие! Не берите в покровители [и друзья] тех, кто несерьезно относится к вашей религии, считая ее игрой, – будь то люди, которым раньше вас была дана Книга, или неверующие. Бойтесь [наказания] Аллаха, если вы [искренне] верующие.
58.    И когда вы зовете [посредством азана] на намаз, они [неверующие] насмехаются над ним [над азаном и над намазом] и считают это игрой. Это потому, что они неразумны. 
59.    Скажи [о Мухаммад]: «Люди Писания! Вы осуждаете нас лишь за то, что мы уверовали в Аллаха, и во все, что ниспослано нам и во все, что было ниспослано раньше? [Вы осуждаете и ненавидите нас] Потому, что большая часть из вас – нечестивцы». 
60.    Скажи [о Мухаммад, иудею, который, обращаясь к мусульманам, говорит: «Мы не знаем худшей религии, чем ваша!»]: «Сообщить ли вам о тех, кого ждет худшее наказание от Аллаха? Это – те, кого Аллах проклял, на кого Он разгневался, кого Он превратил в обезьян и свиней, и кто поклонялся тагуту. Им – худшее место [по сравнению с другими неверующими], ведь они сильнее других сбились с [верного] пути». 

Продолжение тафсира будет в следующих публикациях. Всего в суре «Аль-Маида» 120 аятов.

5. Әл-Маидә (Табын) сүрәсе – Мәдинә чоры, 120 аять

Рәхимле һәм шәфкатьле Аллаһ исеме белән!

1.    И, иман китерүчеләр! [Сезгә Аллаһ тарафыннан йөкләнгән хәләл һәм харам хөкемнәр белән бәйле, янә үз арагызда тугры сүз бирелгән әманәтләр һәм мөгамәләләр белән бәйле бөтен] килешүләрне [җиренә җиткереп] үтәгез. [Харамлыклары турында алдагы аятьләрдә] Укылачак һәм ихрамда чагыгызда аулаган хайваннардан тыш, сезгә терлек-туар [дөя, сыер, сарык һәм кәҗә төрләре] хәләл кылынды. Һичшиксез, Аллаһ [ирекле кыласы һәм тыясы нәрсәләр мәсьәләсендә] теләгәнен карар кыла.
2.    И, иман китерүчеләр! Ни Аллаһның [диненең] йолаларын [бозуны], ни харам айны [бу айда сугышуны һәм харам айларның берәрсенең харамлыгын хәләл бер айга күчерүне], ни [Аллаһка якынаю чарасы буларак Кәгъбәгә бүләк ителгән] корбанлыкларны, ни [корбанлыкларны тамгалау өчен, муеннарына тагылган] муенсаларны, ни Раббыларының рәхмәтен һәм ризалыгын эзләп, [хаҗ һәм гомрә нияте белән] Бәйте Харамга килгән кешеләрне [аларга һөҗүм итүне] хәләл санамагыз. Ихрамнан чыкканнан соң, [теләсәгез] ауга чыга аласыз. [Хөдәйбия елында] Сезне Харам мәчетенә кертмәгәннәре өчен, бер кавемгә булган ачу сезне [алардан үч алу мәсьәләсендә] гөнаһка этәрмәсен. [Кичерү һәм күз йому кебек] Игелек кылу һәм [харамнардан саклану сыйфаты кебек] тәкъвалыкта ярдәмләшегез. [Золым кылу кебек] Гөнаһ [юлында] һәм дошманлыкта ярдәмләшмәгез. Аллаһтан куркыгыз. Һичшиксез, [әмеренә каршы төшүчеләргә карата] Аллаһның газабы бик каты.
3.    [Чалмыйча җаны чыккан] Үләксә, [хайванны чалган чакта агып чыккан] кан, дуңгыз ите, Аллаһтан башкасы өчен [яисә, җаны чыкканчы өлгереп, Ислам кушканча] чалынганнардан тыш, буылган [һәм үлгән], [таш, агач кебек әйберләр белән] кыйналган [һәм үлгән], [биектән яки кое кебек бер җиргә] егылып төшкән [һәм үлгән], [башка бер хайван тарафыннан] сөзелгән [һәм үлгән], ерткыч хайван ашап, [җаны чыкканчы өлгереп] чалынганнан тыш, [табыныла торган] тораташлар [һәм потлар өчен корбан китерелә торган урыннарда] бугазланганнар һәм фал уклары белән багучылык итүегез сезгә харам кылынды. Бу – [харамнардан файдалануыгыз] бер гөнаһкярлык. [Мөхәммәднең (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) саубуллашу хаҗы кылган вакытта] Кяфер кешеләр бүген [Гарәфә көнендә] сезнең динегездән өметләрен өзделәр. Алардан курыкмагыз, Миннән куркыгыз. Бүген сезнең өчен динегезне камил иттем, [Мәккәне алуны насыйп итү белән динегезне бөтен ялган диннәрдән өстен кылып] сезгә нигъмәтемне тәмамладым һәм сезнең өчен, дин буларак, Исламнан канәгатьмен. Кем дә кем, [үлмәслек кенә ашау чигеннән чыгу һәм ләззәтләнү өчен ашау кебек] бер гөнаһка авышмыйча, ачлык хәлендә [чарасыз калып, бу тыелганнардан берәрсен ашарга] мәҗбүр булса, һичшиксез, Аллаһ – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
4.    [Расүлем!] Синнән үзләренә нәрсәнең хәләл кылынганлыгын сорыйлар. Әйт: «[Җирәнмәгән] Бөтен пакь нәрсәләр сезгә хәләл кылынды. Аллаһның сезгә [аучылык белән бәйле] белдергән нәрсәләреннән сез этләр кебек ияләштереп өйрәткән җәнлекләр [үзләре ашамыйча] сезгә дип тотканнарны [киекләрне] ашагыз һәм алар өстендә Аллаһның исемен телгә алыгыз. [Харамнарга төшмәс өчен] Аллаһтан куркыгыз. Һичшиксез, Аллаһ хисапны бик тиз тота.
5.    Бүген пакь нәрсәләр сезгә хәләл кылынды. Китап бирелгәннәрнең [яһүди һәм насараларның Аллаһның исемен әйтеп, башка бер илаһның исеме әйтелмичә суйган] ризыклары да сезгә хәләл, сезнең ризык та аларга хәләл. Янә гыйффәтле иманлы хатыннар һәм сездән алда китап бирелгәннәрнең гыйффәтле хатыннары, аларга мәһәрләрен биргән тәкъдирегездә [сезгә, өйләнер өчен, хәләл]. Әмма [алар сезгә үзегезне зинадан] саклаучы, зина кылмаучылар һәм яшерен дуслар тотмаучылар буларак [рөхсәт ителде]. Кем дә кем иманны инкяр итсә, аның [дөньяда кылган барлык] гамәле бушка китәчәк, һәм Ахирәттә ул [иң зур] зарар күрүчеләрдән булыр.
6.    И, иман китерүчеләр! Намазга басарга әзерләнгән чагыгызда [әгәр тәһарәтле түгелсез икән] йөзләрегезне һәм терсәкләрегезгә кадәр [аларны кертеп] кулларыгызны юыгыз, башларыгызны мәсех кылыгыз, аякларыгызны да тубыкларга кадәр [аларны кертеп юыгыз]. Әгәр [намаз укырга кирәк булганда] җөнеб булсагыз, [госел коенып] пакьләнегез. Әгәр сез [су кулланырга ярамаслык хәлдәге] авыру яки сәфәрдә булсагыз, яки сезнең берәрегез [хаҗәтен үтәп] хаҗәтләнү урыныннан килсә, яки хатыннар белән [якынлык кылып] бер-берегезгә кагылган булсагыз һәм [тәһарәт, я госел алырга] су тапмасагыз, пакь туфракка юнәлегез дә, йөзләрегезне һәм кулларыгызны аның белән [мәсех кылып] сыпырыгыз. Аллаһ [сезне тәһарәт, госел һәм тәяммүм кебек вазифалар белән җаваплы тотып] сезгә кыенлык тудырырга теләми. Ул бары сезне пакьләргә һәм сезгә карата нигъмәтен төгәлләргә тели, бәлки, сез [Аның нигъмәтләренә] шөкер итәрсез.
7.    Аллаһның сезгә булган [Ислам] нигъмәтен һәм Аның сезнең белән вәгъдәләшкән сүзен хәтерләгез ки, сез: «Ишеттек һәм итагать иттек», – дигән идегез. [Нигъмәтләрне оныту һәм вәгъдә бозу кебек мәсьәләләрдә] Аллаһтан куркыгыз. Чөнки, һичшиксез, Аллаһ – күкрәкләрдә булган нәрсәләрне [күңелләрдә яшерелгән бөтен серләрне, ният һәм ышанычларны бик яхшы] белүче.
8.    И, иман китерүчеләр! Аллаһ өчен [үтәлүе кирәк булган хакларны үтәү өчен] чыдам һәм гаделлек белән шаһитлык кылган кешеләр булыгыз. Бер кавемгә булган ачу сезне [аларга карата] гаделлекне бозарга этәрмәсен. [Дуска да, дошманга да] Гадел булыгыз. Ул [гаделлекне үтәү күңелдәге] тәкъвалыкка якынрак. [Әмер һәм тыюларны үтәмәү мәсьәләсендә] Аллаһтан куркыгыз. Һичшиксез, Аллаһ сезнең ни кылганнарыгыздан [бик яхшы] хәбәрдар.
9.    Иман китергән һәм изге гамәлләр кылганнарга Аллаһ мәгъфирәт һәм зур әҗер вәгъдә итте.
10.    Әмма кяфер булган һәм Безнең аятьләребезне ялган, дип санаган кешеләр, әнә шулар – Ут әһелләре.
11.    И, иман китерүчеләр! Аллаһның сезгә булган нигъмәтен хәтерләгез. Үз вакытында [яһүди һәм мөшрикләрдән] бер җәмәгать сезгә кулларын сузарга теләгән иделәр, тик Аллаһ аларның кулларын сездән алган иде. [Әмер һәм тыюларны үтәү мәсьәләсендә] Аллаһтан куркыгыз. Мөэминнәр [кяферләрнең хәйләләренә каршы] Аллаһка гына [таянып] тәвәккәл итсен.
12.    Аллаһ [Үзеннән башка берәүгә дә табынмаячаклары һәм әмерләренә каршы төшмәячәкләре хакында] Исраил улларыннан [катгый] сүз алган иде. Һәм Без алар арасыннан [башларында торган кабиләләрен карау-тәрбияләү өчен, шаһит һәм тикшерүче буларак] унике юлбашчы җибәргән идек. Аллаһ [аларга] әйткән иде: «Мин [ярдәм итү ягыннан] сезнең белән. Әгәр намазны укысагыз, зәкятне бирсәгез, расүлләргә ышансагыз, аларны олыласагыз һәм [изге юлларда сарыф итү кебек] игелекле нәрсәләрне Аллаһка бурычка бирсәгез, [сез кылган] яман эшләрегезне сездән сөртермен һәм сезне [сарайлары һәм агачлары] асларыннан елгалар аккан җәннәтләргә кертермен. Моннан соң исә кайсыгыз [саналган нәрсәләрне] инкяр итсә, ул туры юлдан язган [димәк]».
13.    Вәгъдәләрен бозганнары өчен, Без аларны ләгънәтләдек [рәхмәтебездән чыгардык] һәм калебләрен [аять һәм кисәтүләребез тәэсир итә алмаслык итеп] катырдык. Алар [калебләре кату сәбәпле, Аллаһ] сүзләренең [һәм Расүлуллаһны (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) таныта торган аятьләрне, бигрәк дә үзләренә авырга килгән хөкемнәрнең] урыннарын алмаштырып үзгәртәләр иде. [Аллаһның сүзен үзгәртүдән һәм аңа яла ягудан да зуррак хәсрәт була аламы?] Алар [Тәүратта] вәгазь ителгәннең бер өлешен оныттылар. [Расүлем!] Араларыннан бик азларыннан тыш, син алардан мәйданга киләчәк бер хыянәткә [һәм вәгъдәне бозуга] тап булачаксың. Янә аларны кичер һәм [бу гамәлләренә] күз йом. Чөнки, һичшиксез, Аллаһ яхшы гамәл кылучыларны сөя [һәм аларга күп итеп әҗер-савап бирә].
14.    [Яһүдиләрдән алган кебек] «Без – насаралар», – дип әйткәннәрдән дә [Аллаһка, һәм Расүлуллаһны (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) да исәпкә алып, бөтен пәйгамбәрләргә инаначаклары турында көчле] вәгъдә алдык. Әмма алар үгет ителгәннең [әмер һәм тыюлар белән бәйле] бер өлешен оныттылар. Без исә Кыямәт көненә кадәр алар арасына дошманлык һәм нәфрәт салдык. Аллаһ аларга [дөньяда чакта] кылганнарын [вәгъдә бозу һәм әмерләргә буйсынмау кебек начар] хәбәр итәчәк.
15.    И, әһле китап [булган яһүдиләр һәм насаралар]! Сезгә Безнең расүлебез килгән иде ки, ул сезгә китапта [бәян иткән, Мөхәммәднең (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) сыйфатлары булган һәм рәҗем аяте кебек мәсьәләләрдә] үзегез яшергән нәрсәләрнең күбесен аңлата, [аңлатуы кирәк булмаган мәсьәләләрнең] күбесен исә гафу итә. Аллаһтан сезгә [караңгылыкларны яктырткан] бер нур [иясе Расүлем] һәм [яшерен хакыйкатьне] бәян итә торган [бөек] бер Китап килде.
16.    Ризалыгына омтылучыларны Аллаһ аның [Коръән] белән котылу юлларына ирештерер һәм Үзенең ихтыяры белән аларны караңгылыклардан [Ислам дигән] нурга чыгарыр, аларны [Үзенең ризалыгына ирештерә торган] туры бер юлга ирештерер.
17.    «Аллаһ – Мәрьям улы Мәсих ул», – дип әйткән кешеләр кяфер булдылар. [Расүлем! Болай диючеләргә син] Әйт: «Ул [Аллаһы Тәгалә] Мәрьям улы Мәсихне, аның анасын һәм җирдә булучыларны һәлак итәргә теләсә, кем Аллаһка иң кечкенә бернәрсә белән комачау итә алыр?» Күкләрнең, җирнең һәм икесе арасындагыларның хакимлеге [һәм идарәсе] – Аллаһныкы гына. Ул теләгәнен бар итәр. Аллаһ [Адәмне [галәйһиссәлам] – ирсез һәм хатынсыз, аның хатынын – хатынсыз, Гайсәне [галәйһиссәлам] исә ирсез яралту кебек] һәрнәрсәгә кодрәтле.
18.    Яһүдиләр һәм насаралар: «Без – Аллаһның улларыбыз [Аның катында дәрәҗәле] һәм Аның [бик якын] сөеклеләребез», – диделәр. [Расүлем! Бу алдакчыларга] Әйт: «Ул ни өчен соң гөнаһларыгыз сәбәпле сезгә җәза бирә? Юк! Сез – [башка адәм балалары кебек] Аның яралтканнары арасыннан кешеләрсез генә. Ул теләгәнен ярлыкар [болар Аңа һәм пәйгамбәрләренә иман китергән кешеләр булыр]. Теләгәнен исә җәзаландырыр [болар инде көферлектә калучылар булыр]. Күкләрнең, җирнең һәм икесе арасындагыларның хакимлеге – Аллаһныкы гына. [Соңгы] Кайту да Аңа гына». [Ул исә һәркемгә лаек булган җәзасын яки әҗерен бирәчәк].
19.    И, әһле китап! Сез: «Безгә сөендерүче дә, үгетләүче дә килмәде», – дип әйтмәсен өчен, пәйгамбәрләр килмичә торган арада сезгә [диннең хөкемнәрен] аңлатучы Расүлебез (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) килде. Менә [ул, Расүлем] сезгә сөендерүче һәм үгетләүче килде. Аллаһ – һәрнәрсәгә Кодрәтле.
20.    [Расүлем!] Үз вакытында Муса кавеменә әйтте: «И, кавемем! Аллаһның сезгә булган нигъмәтен хәтерләгез, ул арагызда пәйгамбәрләр җибәрде, сезне [Фиргавеннең коллыгыннан коткарып] хөкемдарлар итте һәм [үз чорыгыздагы] галәмнәрнең берсенә дә бирмәгәннәрне сезгә бирде. [Диңгезнең урталай ярылуы һәм болытның күләгә ясавы кебек нигъмәтләрнең сездән әүвәл һичкемгә бирелгәне ишетелмәде].
21.    И, кавемем! Аллаһ [Ләүхелмәхфүздә] сезгә [яшәү урыны] дип [аерып] язган мөкатдәс туфракка [изге Шам җирләрендә булган Кодес шәһәренә] керегез. [Андагы бозык кешеләрдән куркып] Артыгызга борылмагыз, юкса, соңыннан [дөнья һәм Ахирәт савабын] югалткан кешеләргә кайтырсыз».
22.    Алар: «И, Муса! Анда бит [залим һәм] җәберләүче кешеләр бар. Алар [сугышсыз-нисез] аннан чыгып китмичә, без анда [сугышып та] кермәячәкбез. Әгәр алар [үзләре теләп] аннан чыксалар, без [аларның җирләренә] керәчәкбез», – дигәннәр иде.
23.    [Шуннан соң] Аллаһ үзләренә нигъмәт биргән, [Аллаһтан] курыккан [Калиб һәм Юшаг исемле] ике кеше: «Аларга капкадан [көтелмәгәндә] керегез. Анда кергәч, сез җиңәчәксез. Әгәр [Аллаһның сүзенә] ышанган кешеләр булсагыз, Аллаһка гына тәвәккәл итегез», – дип әйткән иде.
24.    Алар: «И, Муса! Һичшиксез, алар анда чакта, без анда беркайчан да кермәячәкбез. Син Раббың белән бар да, сез икәү сугышыгыз. Без исә монда утырып торырбыз», – дигәннәр иде.
25.    [Шулвакыт] Ул [борчылуын белдерер өчен]: «И, Раббым! Һичшиксез, мин [Синең динеңә ярдәм итәр өчен] үземә һәм кардәшемә генә [сүзем үтәрлек] хуҗа була алам. Син безнең белән [юлдан язган] гөнаһкярлар җәмәгате арасын аер [һәм һәркемгә лаек булган әҗерен я җәзасын бир]», – дигән иде.
26.    Ул [Аллаһы Тәгалә] әйтте: «[Алай булгач, әмеремә каршы килгәннәре өчен] Һичшиксез, ул [туфракларны яулап алу] аларга кырык елга тыелды. Алар [шул булган] җирдә каңгырап йөриячәкләр. Син ул гөнаһлы кавем өчен хәсрәт чикмә [чөнки алар моңа лаек]».
27.    Аларга Адәмнең [Һабил белән Кабил исемле] ике улының хәбәрен хак [бер бәян] белән укы. Менә ул икәү берәр корбан тәкъдим иттеләр; аларның берсеннән [бу корбаны] кабул ителде, икенчесеннән исә кабул ителмәде. Ул [корбаны кабул ителмәгән Кабил Һабилгә]: «Мин сине, һичшиксез, үтерәчәкмен», – диде. Ул исә әйтте: «Аллаһ тәкъвалык ияләреннән генә [корбаннарын] кабул итә.
28.    Әгәр син мине үтерергә дип кулыңны сузсаң да, мин сине үтерергә дип кулымны сузмам. Чөнки, һичшиксез, мин галәмнәрнең Раббысы булган Аллаһтан куркамын.
29.    Мин синең үз [корбаныңның кабул ителмәвенә сәбәп булган] гөнаһың белән минем [синең тарафтан үтерелү] гөнаһымны да йөкләп, Ут әһеле булуыңны телим. Бу – залимнәрнең җәзасы».
30.    Нәфесе аны кардәшен үтерүгә [бизәп күрсәтеп] этәрде, һәм ул аны үтерде, һәм ул [динен дә, дөньясын да] югалтучылардан булды.
31.    Шуннан [Кабил Һабилнең мәетен нишләтергә белмичә аптырап йөргән чакта] кардәшенең гәүдәсен ничек каплауны күрсәтер өчен, Аллаһ аңа җирне казып торган бер карга җибәрде. Ул [тере карганың үле карганы ничек күмгәнен күргәч]: «Ни үкенеч миңа! Мин шушы карга кебек тә була алмыйм һәм кардәшемнең гәүдәсен дә каплый алмыйммыни?» – диде. Һәм ул [бик озак кардәшенең үле гәүдәсен аркасында йөрткәне өчен] үкенгәннәрдән булды.
32.    Шул [рәвешчә, Кабил Һабилне үтерүе] сәбәпле, Без [бу гөнаһны күп итеп кылган] Исраил улларына [бер хөкем буларак] әмер иттек: кем дә кем бер җан өчен [кыйсас ителү кебек хокуклы очрак булмыйча] яки җирдә бозыклык [һәм юлбасарлык кебек үтерелүне кирәк кылган сәбәп] булмыйча, [нахакка] бер җанны үтерсә, гүя бөтен кешене дә үтергән кебек булыр. [Берәүнең үтерелүенә комачау итеп һәм аны куркынычлардан коткарып, аның гомерен саклап калуга сәбәп булу белән] Кем дә кем аны терелтсә, гүя бөтен кешеләрне терелткән кебек булыр. [Исраил уллары хакында бу хөкемне язганыбыздан соң] Расүлләребез аларга [бу җинаятьләрдән ерак торсыннар өчен] ап-ачык дәлилләр китергән иде, ләкин [шулкадәр дәлилләр килүгә карамастан] моннан соң араларыннан бик күбесе җирдә [бозыклык чыгару һәм кеше үтерү гөнаһларында] чиктән чыкты.
33.    Һичшиксез, Аллаһка һәм Аның расүленә сугыш ачкан [һәм кешеләрнең юлларын кисеп, малларын талаган имансыз] кешеләрнең һәм [мөселман була торып та] җирдә бозыклык [чыгару] өчен йөргән кешеләрнең җәзасы – [үтерү белән генә канәгатьләнмичә, кыйсас юлы белән] үтерелүләре яки [җинаять белән бергә мал да талап алган булсалар] асылулары яки [җинаять кылмыйча мал гына талаган булсалар] куллары һәм аяклары чалышлап киселү яки [куркытудан тыш берни эшләмәгән булсалар, яшәгән] җирдән сөрелүләре. Бу [җәзалар] дөньяда алар өчен бер [рисвайлык, кимлек һәм] хурлык, [гөнаһларының зурлыгы сәбәпле] Ахирәттә исә алар өчен бик зур газап [булыр].
34.    Мәгәр [тотылып] кулыгызга төшүләреннән алда [көферлектән һәм азгынлыктан] тәүбә итүчеләрдән тыш. Белегез, Аллаһ – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
35.    И, иман китерүчеләр! Аллаһтан куркыгыз [һәм Аның колларын җәфаламагыз], [әмерләрен тоту, тыюларыннан качу һәм Аның дусларын сөю кебек гамәлләр белән] Аңа якынаю юлларын эзләгез һәм [Аллаһы Тәгаләнең күренгән-күренмәгән бөтен дошманнары белән сугышыр өчен] Аның юлында җиһад кылыгыз, бәлки, сез [дөньяда һәм Ахирәттә бәхеткә һәм] уңышка ирешә алырсыз.
36.    Һичшиксез, Кыямәт көненең газабыннан [үз-үзләрен йолып калырга] фидия бирә алулары өчен җирдәге бар нәрсә һәм тагын шуның хәтле үк [байлык] кяферләрдә булса да, бу алардан кабул ителмәс. Аларга тилмерткеч бер газап [әзерләнгән].
37.    Алар [җәһәннәмдәге] уттан чыгарга теләр, тик алар аннан [беркайчан да] чыга алмаячак. Аларга мәңгелек бер газап [әзерләнгән].
38.    Карак ир белән карак хатынның [урлап] алган нәрсәләре өчен җәза итеп, Аллаһтан газап буларак, икесенең дә [беләзектән уң] кулларын кисегез. Аллаһ – Бөек [Җиңелмәс], Хикмәт иясе.
39.    Әмма [караклардан] кем дә кем [кешеләргә кылган бу] золымы артыннан тәүбә итеп [һәм кол хакларын түләү белән эшен] төзәтсә, һичшиксез, Аллаһ – [гөнаһларны күпләп] Гафу итүче, Рәхимле.
40.    [И, Расүлем!] Күкләрнең һәм җирнең хакимлеге Аллаһныкы гына икәнен белмисеңмени? Ул теләгәнен газап чиктерер, теләгәненә исә [гөнаһларын] ярлыкар. Аллаһ – һәрнәрсәгә Кодрәтле.
41.    И, Расүл! Күңелләреннән инанмыйча, авызлары белән: «Инандык», – дип әйтүчеләрнең [монафикълар] көферлеккә ашкынулары сине борчымасын. Яһүдиләрдән бар шундыйлар, ялганны бик дикъкать белән тыңлыйлар, [һәм нәфрәтләренең ташып торуы сәбәпле] синең янга килмәүче башка бер җәмәгать [синнән ишеткәннәрне аларга җиткерер] өчен тыңлыйлар. Бу кешеләр сүзләрне [Аллаһ тарафыннан] куелган урыннарыннан алып алмаштыралар һәм [сиңа фәтва сорар өчен җибәргән кешеләренә]: «Әгәр сезгә шул [без биргән хөкем] бирелсә, аны алыгыз. Әгәр сезгә бу [фәтва] бирелмәсә, [кабул итүдән] сакланыгыз!» – диләр. Аллаһ берәүне адаштырырга теләсә, син аның өчен Аллаһка каршы берни дә эшли алмассың. Алар шундый кешеләр ки, Аллаһ [көферлекне сайлаганнары өчен] аларның күңелләрен [инкярдан] сафландырырга теләмәде. Дөньяда аларга – хурлык. Ахирәттә исә аларга зур газап [әзерләнгән].
42.    [Бу хыянәтчеләр] Рәхәтләнеп ялган тыңлыйлар, [ришвәт кебек] харам ашыйлар. [Расүлем!] Әгәр алар [фәтва сорарга дип] сиңа килсәләр, [теләгең булса] араларында хөкем ит яки алардан йөз чөер. Әгәр алардан йөз чөерсәң, [дошманлыкларыннан борчылуыңа урын юк, чөнки] алар сиңа берничек тә зарар китерә алмаслар. Хөкем итсәң исә, аларны гаделлек белән хөкем ит. Һичшиксез, Аллаһ гадел булганнарны сөя.
43.    [Сиңа һәм Китабыңа ышанмый торып] Ничек алар сине хаким итеп куялар, шуннан соң [синең хөкемеңә буйсынудан] йөз чөерәләр. Юкса, үзендә Аллаһның хөкеме булган Тәүрат алар янында [һәм алар синең хөкемеңнең үз китапларында язылганга туры килгәнен анда күрәләр]. Болар – иман китерүчеләр түгел.
44.    Һичшиксез, Без үзендә [туры юлны күрсәткән] бер һидаять һәм [караңгылыкта калган хөкемнәрне яктыга чыгарган] нур булган Тәүратны иңдердек. [Аллаһның Тәүраттагы хөкемнәренә буйсынып] Мөселман булган пәйгамбәрләр белән [дөньяга кызыкмаган заһид һәм тулысынча Аллаһка бирелгән] раббаниләр һәм [пәйгамбәрләр юлыннан барган] галимнәр яһүдиләргә аның [Тәүратның кануннары] белән хөкем бирә иде, чөнки алардан Аллаһ Китабының [үзгәртелеп югалтылуыннан] саклануы соралган һәм [сүзләр урыннарыннан күчерелмәсен дип] алар аның турында [карап-күзәтеп торучы] шаһитлар булган иде. [Без аларга: «И, хакимнәр! Карар биргәндә] Кешеләрдән курыкмагыз, Миннән куркыгыз. Минем аятьләрем белән [түләп] арзан бәяне сатып алмагыз. Кем дә кем Аллаһ иңдергән [кагыйдәләрнең дөреслеген белә торып, аларны чынга алмыйча, алар] белән хөкем итмәсә, алар –имансызлар.
45.    Без анда [Тәүрат китабында] аларга, җан – өчен җан, күз өчен – күз, борын өчен – борын, колак өчен – колак, теш өчен – теш [кыйсас кылынырга тиеш], [кыйсас кылу мөмкин булган калган әгъзаларда], яралар да [бер-берләре белән] кыйсас [кылынырга тиеш], дип язган идек. Кем дә кем [хакы була торып, кыйсас сорамыйча] аны гафу итсә, ул үзе өчен бер кәффарәт. Кем дә кем Аллаһ иңдергән [кыйсас кебек хөкемнәр] белән хөкем итмәсә, алар – [Аллаһның шәригатенә каршы килгән карарлар биргәннәре өчен һәм үзләренә, һәм хөкем биргән кешеләренә гаделсезлек кылган] залимнәр.
46.    Алар артыннан, Тәүратта иңдерелгәннәрнең хаклыгын раслаучы итеп Без Мәрьям улы Гайсәне җибәрдек. Һәм [пәйгамбәрлеген исбат итсен һәм] тәкъвалык ияләре өчен һидаять вә нәсыйхәт булсын дип, аңа үзендә [туры юлны күрсәткән] һидаять һәм [караңгылыкта калган хөкемнәрне яктыга чыгара торган] нур булган, үзеннән алда Тәүратта иңдерелгәннәрнең хаклыгын раслаган Инҗилне бирдек.
47.    Инҗил әһеле, Аллаһ анда иңдергәннәр белән [тиешенчә] хөкем итсен. Кем дә кем Аллаһ иңдергән нәрсәләр белән хөкем итмәсә, алар – [биргән карарларында Аллаһның шәригатеннән чыккан] гөнаһкярлар.
48.    [Расүлем!] Үзеннән алдагы китапларны раслау һәм [дөреслеге хакында] аңа шаһитлык итүче буларак, сиңа да хак белән Китап иңдердек. Син аларны Аллаһның [сиңа Коръәндә] иңдергәннәре белән хөкем ит һәм, үзеңә килгән хактан ераклашып, аларның начар теләкләренә иярмә. [И, кешеләр!] Сезнең һәрберегез өчен бер шәригать һәм [Аллаһка ирештерәчәк бер] юл билгеләдек. Әгәр Аллаһ теләсә, сезне [бөтен гасырларда бер диндә берләшкән] бер генә өммәт иткән булыр иде. Әмма сезгә биргән нәрсәләрендә [һәм төрле шәригатьләрнең һәр гасырга муафыйк булган хөкемнәрендә] сезне сынар өчен [моны теләмәде, югыйсә һәр чорга ярашлы итеп төрле хөкемнәр билгеләргә теләр иде]. [Үлеп, форсатны кулдан ычкындырганчы, Аллаһ әмер иткән] Хәерле эшләрдә ярышыгыз. Һәммәгезнең дә кайтуыгыз – Аллаһка, Ул исә сез ихтилаф иткән нәрсәләрне сезгә хәбәр итәчәк.
49.    Алар арасында Аллаһ иңдергән белән хөкем ит, аларның начар теләкләренә иярмә һәм Аллаһ сиңа иңдергәннәрнең берсеннән генә булса да сине тайпылдыруларыннан саклан! Әгәр алар [һаман башка хөкемнәр эзләп, Аллаһның кануннарыннан] йөз чөерсәләр, бел: Аллаһ аларның кайбер гөнаһлары өчен [дөньяда ук] башларына бер бәла китерергә тели. Һичшиксез, кешеләрнең күбесе – [Аллаһ тарафыннан куелган хөкемнәрне үтәү даирәсеннән чыккан] гөнаһлылар.
50.    Әллә алар һаман [Исламга кадәрге] җаһилия хөкемен эзлиләрме? Шиксез белемгә ия бер кавем өчен Аллаһтан да яхшырак хөкем йөртүче [һәм канун куючы] кем бар?!
51.    И, иман китерүчеләр! Яһүдиләрне һәм насараларны [үзегезгә ышанычлы] дуслар итмәгез, чөнки алар бер-берләренә дус [һәм бер-беренең тарафын тотар]. Арагыздан кем дә кем аларны дус итсә, үзе дә алардан. Һичшиксез, Аллаһ ул залимнәр кавемен [дөреслекне табарга] һидаять итмәс.
52.    Күңелләрендә [монафикълык кебек] авыру булган [Габдуллаһ ибне Үбәй кебек] кешеләрнең алар арасына [дуслык һәм таяныч өчен] ашыкканнарын күрерсең. Алар: «Башыбызга бер бәла килүеннән куркабыз», – диләр. Әмма, бәлки, Аллаһ [мөэминнәргә бер] җиңү яки Үз катыннан [монафикъларның чын йөзен ачып салу белән бәйле] бер әмер җибәрер, һәм шулвакыт алар күңелләрендә яшереп тоткан [бу шикләнү һәм көферлек кебек яман] нәрсәләре өчен бик үкенәчәкләр.
53.    Иман китерүчеләр исә [шулчак бер-берләренә монафикъларны күрсәтеп, аларның хәлләренә гаҗәпләнүне белдерер өчен]: «[Һичшиксез] Сезнең белән булачакларына Аллаһ белән иң көчле ант итүчеләр болар идеме?» – дип әйтәчәкләр [һәм Аллаһның үзләренә насыйп иткән ихласлык нигъмәтенә шөкер итәчәкләр]. Аларның [ышанып түгел, кешегә күрсәтер өчен генә кылган бөтен] гамәлләре бушка китте, һәм алар [ике җиһанда да] югалтучылардан булдылар.
54.    И, иман китерүчеләр! Арагыздан кем дә булса [Ислам] диненнән [чыгып, кире кяферлегенә] кайтса, Аллаһ үзләрен сөя, алар да Аны сөя торган, мөэминнәргә карата тыйнак, кяферләргә карата каты торган бер җәмәгать китерер. Алар Аллаһ юлында җиһад кылырлар һәм бернинди шелтәләүченең дә янауларыннан курыкмаслар. Бу – Аллаһның фазылы, Ул аны теләгәненә бирер. Аллаһ – чиксез Мәрхәмәт һәм Белемнәр иясе, [һәрнәрсәне] Белүче.
55.    [И, мөселманнар!] Сезнең [асыл] дустыгыз бары тик Аллаһ, Аның расүле, иман китерүчеләр. Алар, рөкүгъ кылган хәлдә, намаз укыйлар, зәкят бирәләр.
56.    Кемнәр Аллаһны, Аның расүлен һәм иман китерүчеләрне дус итсә, һичшиксез, [шулар – Аллаһның тарафдарлары] Аллаһның тарафын тотучылар [исә] җиңүчеләр.
57.    И, иман китерүчеләр! Сездән алда китап бирелгәннәрдән динегезне көлкегә һәм уенга салучыларны һәм кяферләрне дус итмәгез. Әгәр [чыннан да] мөэминнәр булсагыз, Аллаһтан куркыгыз.
58.    Сез [бер-берегезне азан белән] намазга чакырганда, алар моны [азанны да, намазны да] көлке һәм уен дип саныйлар. Бу [кыланыш] – аларның аңламый торган бер җәмәгать булуларыннан.
59.    [Расүлем!] Әйт: «И, әһле китап! Сез безне Аллаһка, безгә иңдерелгәнгә һәм безгә кадәр иңдерелгәннәргә ышанганыбыз өчен битәрлисезме, сезнең күбегез [юлдан язган] гөнаһлылар булган өченме?»
60.    [Расүлем! Мөселманнарга: «Сезнең динегездән дә начаррак дин булганын белмибез», – дип әйтүче яһүдиләрнең һәрберенә] Әйт: «Сезгә Аллаһ катында җәзасы моннан да [бу сүзегездән дә] начаррак булган нәрсә хакында хәбәр итимме? [Алар – яһүдиләр арасыннан шимбә көнне эшләү харамлыкны хәләлләштергән һәм Гайсәгә [галәйһиссәлам] килгән аш табынын инкяр иткән] Аллаһ үзләрен ләгънәтләгән һәм аларга ачу тоткан, араларыннан маймыллар һәм дуңгызларга әйләндерелгәннәр белән тагутка табынучылар – болар [бүтән кяферләр белән чагыштырганда] урыннары тагын да начаррак булган, туры юлдан ныграк тайпылучылар».

Продолжение тафсира будет в следующих публикациях. Всего в суре «Аль-Маида» 120 аятов.

Источник фото на анонсе: dumrt.ru